Aspekti social dhe ndikimi i politikave sociale për fëm? ë me nevoja të veçanta në Kosovë

AuthorShefqet Mulliqi
PositionUniversiteti 'Fehmi Agani' - Gjakovë, Republika e Kosovës
Pages113-128
113
Balkan Journal of Interdisciplinary Research
IIPCCL Publishing, Graz-Austria
ISSN 2410-759X
Acces online at www.iipccl.org
Vol. 5 No.2
September, 2019
Aspekti social dhe ndikimi i politikave sociale për fëm ë me nevoja të
veçanta në Kosovë
Prof. Ass. Dr. Shefqet Mulliqi
Universiteti “Fehmi Agani” - Gjakovë
Republika e Kosovës
Abstrakt
Qëllimi i kët punimi është që të hulumtohet gjendja e fëm ëve me nevoja të veçanta në
Kosovë. Duke analizuar dhe kuptuar gjendjen sociale të fëm ëve me nevoja të veçanta, kam
shqyrtuar dhe sugjeruar metoda për përmirësimin e gjendjes së tyre. Po ashtu kam analizuar
gjendjen e arsimit për fëm ët me nevoja të veçanta, me qëllim të vlerësimit të kushteve në
arsim për këta fëm ë.
Në këtë punim do të bëhet një hulumtim për politikat sociale ndërkombëtare dhe ato vendore,
për të drejtat e fëm ëve me nevoja të veçanta si dhe aspektin real të gjendjes aktuale të fëm ëve
me nevoja të veçanta. Nga hulumtimi do të arr në përcaktimin e gjendjes aktuale të fëm ëve
me nevoja të veçanta në Kosovë, duke përfshirë çdo aspekt: social, ekonomik, arsimor,
shoqëror etj.
Fëm ët me nevoja të veçanta janë një kategori që kanë nevojë për studim të hollësishëm dhe
një hulumtim statistikor për gjendjen e tyre në Kosovë.Rëndësia e kësaj teme qëndron në
informimin real të kushteve, ligjeve dhe përfshirjes sociale të fëm ëve me nevoja të veçanta.
Përmes kësaj teme kam qëllim të paraqes gjendjen reale të kësaj kategorie dhe të speci koj të
metat që do të has ne trajtimin shoqëror e social të fëm ëve me nevoja të veçanta. Po ashtu
do të hulumtohet procesi gjithëpërfshirës në arsim, si një s dë tjetër për fëm ët me nevoja
të veçanta. Do të shqyrtohen hapat e ndërmarrë nga Ministria e Arsimit si dhe organizatat e
ndryshme botërore, që veprojnë në vend, për zhvillimin sa më cilësor të kët procesi.
Përmes pyetësorëve të përgatitur do të arr më në përfundim për gjendjen në arsim të fëm ëve
me nevoja të veçanta dhe trajtimin e tyre nga shoqëria.
Fjalët kyçe: fëm ët me nevoja të veçanta, politikat sociale, korniza ligjore, fëm ët e verbër,
fëm ët me sindromën Down.
Hyrje
Fëm ët, të cilët hasin në vështirësi gjatë proceseve jetësore si në të folur, shkruar
ose mësuar, kanë nevoja të veçanta.Këta fëm ë i identi kojnë si fëm ë me a ësi
të ku zuara. Këtu përfshihen personat që kanë ku zime në të ecur, në të folur,
shurdhmemecët, të verbrit, personat me autizëm, me sindromën Down etj.
Pavarësisht ku zimeve zike, ligji siguron mbrojtjen e barabartë ligjore.Të drejtat e
tyre përfshihen në arsim, shëndetësi, mirëqenie sociale etj.Procesi gjithëpërfshirës në
arsim, për fëm ët me nevoja të veçanta, mbetet akoma s dë. Organizata të ndryshme
ndërkombëtare, veprojnë në Kosovë, ofrojnë vazhdimisht përkrahjen e tyre për
kr imin e kushteve sa më të përshtatshme për fëm ët me nevoja të veçanta si në
arsim, shëndetësi dhe mirëqenie sociale. Përmes politikave sociale, shteti mund të
sigurojë kushte të përshtatshme që edhe këta fëm ë, si të gjithë fëm ët të tjerë, t’i
114
Vol. 5 No.2
September, 2019
Balkan Journal of Interdisciplinary Research
IIPCCL Publishing, Graz-Austria
ISSN 2410-759X
Acces online at www.iipccl.org
realizojnë ambiciet e tyre dhe të arr në suksese në jetë.
Politikat sociale të vendit sigurojnë mirëqenien e çdo kategorie të shoqërisë, do të
thotë edhe mirëqenien sociale të fëm ëve me nevoja të veçanta. Si një aspekt shumë
i rëndësishëm i një vendi, politika sociale, ndikon shumë në zhvillimin e një shteti.
Prandaj në Kosovë punohet vazhdimisht për kr imin e mekanizmave të nevojshëm
për përmirësimin e gjendjes sociale.Dihet që, me një papunësi të madhe dhe një
ekonomi të dobët, është tejet i vështirë kr imi i kushteve të nevojshme për personat me
nevoja të veçanta.Mungojnë kushtet për qasjen zike nëpër shkolla dhe institucione,
sta profesionist dhe akoma ekzistojnë paragjykime e diskriminime për personat me
nevoja të veçanta.Personat me nevoja të veçanta kanë të drejtën e arsimit, të drejtën e
qasjes në institucionet shkollore e shëndetësore si dhe të drejtën e mirëqenies sociale.
Mirëpo sa i gëzojnë ata këto të drejta, për Kosovën mbetet akoma s dë që duhet
tejkaluar.
Procesi gjithëpërfshirës në arsim po ashtu është një tjetër s dë që Ministria e
Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë në bashkëpunim me organizatat e ndryshme, po
ndërmarrin hapa të vazhdueshëm, për ta tejkaluar.Ky proces gradualisht po shkon
drejt përmirësimit përmes organizimeve të ndryshme të përkrahura, gjithmonë,
nga institucionet shtetërore. Përpilimi i manualeve, punimeve dhe udhëzuesve të
ndryshëm po e lehtëson në mënyrë të dukshme këtë proces, duke u ndihmuar mja
shumë mësimdhënësve.Po ashtu një ndihmë të madhe po japin edhe trajnimet e
mbajtura për mësimdhënës nga ana e organizatave të ndryshme.
Është e njohur ndërkombëtarisht që të gjithë personat në shoqëri duhet të kenë të
drejta dhe trajtim të barabartë.Përfshirja duhet të jetë e barabartë në çdo aktivitet
shoqëror, edukativ, arsimor dhe në punësim.Pjesëmarrja e çdo personi në jetën
shoqërore duhet të bëhet pa asnjë lloj diskriminimi si në moshë, gjini, racë, status,
dëmtim etj.Një gjë e tillë vlen edhe për fëm ët me nevoja të veçanta, ata nuk duhet të
veçohen nga fëm ët tjerë, por të shoqërohen me fëm ët tjerë duke marrë përkrahje të
barabartë si në shkolla, ashtu edhe në shoqëri.
Gjatë historisë, personat me nevoja të veçanta, janë diskriminuar e përjashtuar nga
shoqëria.Jeta e tyre ka qenë tërësisht e ndarë nga personat tjerë, duke përfshirë këtu
edhe familjen e miqtë.Në të shumtën e rasteve, prindërit, i kanë dërguar fëm ët
në institucione ku edhe ka munguar edukimi i duhur.Me kalimin e kohës janë
bërë ndryshime dhe janë ndërmarrë masa që shoqëria të vetëd esohet për vlerën
e brendshme që kanë këta persona.Sot është shumë i rëndësishëm identi kimi me
kohë i këtyre personave, në mënyrë që të marrin edukimin e duhur dhe të kenë jetë
si të tjerët.Prandaj, është e rëndësishme, që të bëhet një hulumtim rreth gjendjes së
fëm ëve me nevoja të veçanta, duke e pasur parasysh me çfarë problemesh përballën
ata në Kosovë.Ky hulumtim ka për qëllim të analizojë gjendjen sociale të këtyre
fëm ëve, bazën ligjore në Kosovë si dhe strategjitë dhe politikat që përdor shteti për
të përmirësuar gjendjen e fëm ëve me nevoja të veçanta.
Identi kimi i fëm ëve me nevoja të veçanta
Përgjegjës për identi kimin e fëm ëve me nevoja të veçanta janë prindërit, edukatorët
dhe mësimdhënësit, ndërsa ligjërisht përgjegjëse janë institucionet shtetërore. Gjatë
punës me fëm ë, mund të vërehen a ësitë e ku zuara gjatë procesit të rritjes.Pasi që,

To continue reading

Request your trial

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT