Bandat muzikore në Shkodër dhe Korçë në dhjetëvjetshin1909-1919

• Author: Sokol Saraçi
• Position: Universiteti i Arteve Tiranë
• Pages: 16-26

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 2 No. 1

May, 2016

16

Bandat muzikore në Shkodër dhe Korçë në dhjetëvjetshin1909-1919

Sokol Saraçi

Universiteti i Arteve Tiranë

Abstrakt

Artikulli shqyrton situatën muzikore lidhur me ngritjen dhe funksionimin e

formacioneve orkestrale te tiplit të bandës muzikore në qytetin e Shkodrës dhe atë të

Korçës. Një vështrim i shkurtër historik i ngritjes së bandave të para në vitin 1976, 1978

dhe më tutje, posaçërisht pas vitit 1908 i këqyr ato si formacione orketrale të thjeshta,

herë të tipit të fanfarës, të mandolinatës e gjer te përpjekja për orkestër simfonike.

Formacionet orkestrale të tipit të bandës, mandolinatës apo koncertet vokale

instrumentale në periudhën 1909-1919 qenë pjesë e krijimit të gjendjeve optimiste dhe

entuziaste në rastet e festave, ceremonive zyrtare, sociale e fetare, sikurse ato u

shndërruan në premisa pozitive për zhvillimin e muzikës shqiptare në forma më të

përpunuara e të kultivuara, si dhe për përmirësimin e cilësinë së jetës, rritjen e kulturës

dhe shijeve artistike, argëtimin dhe qytetërimin e shoqërisë të mbetur në prapambetje

nga rrethanat e pushtimit. Me repertorin e tyre ato bënë të njohura këngët patriotike e

popullore shqiptare.

Fjalë kyçe: Muzikë, orkestër, shoqëri, art, bandë.

Hyrje

Me shpalljen e Hyrietit (Kushtetura e re e Xhonturqve) në vitin 1908 e në vijim në

Shqipëri u shënuan përpjekje të mëdha nga elita intelektuale e kulturore e vendit

për të ngritur një rrjet institucionesh artistike kulturore, ndër to edhe muzikore, të

cilat kishin si qëllim jo vetëm misionin mirëfilli estetik dhe atë hedonistik për kënaqjen

dhe argëtimin e njerëzve, as vetëm atë qytetërues të masësë së gjerë të popullsisë së

prapambetur nga rrethanat e njohura historike të pushtimit. Më së shpeshti, përtej

këtyre qëllimeve me karakter emancipues, ky rrjet institucionesh njëherazi synonte

përcjelljen e disa mesazheve që buronin nga situata politike, sociale dhe shpirtërore

e vendit dhe popullit shqiptar, i cili kishte nevojë më shumë se kurrë për identitet,

shpërfaqje dhe vetjakësi kombëtare. Afërmendsh se një mjet dhe element i

drejtpërdrejtë i shprehjes së këtij identiteti, i kësaj shpërfaqje dhe vetjakësie kombëtare

ishte kultura dhe arti si instrumente për zgjimin dhe rritjen e vetëdijes kombëtare,

posaçërisht si një mundësi e pritshme qytetëruese dhe emancipuese. Orientimi

perëndimor i platformës politike, ideologjike, shpirtërore dhe kulturore të figurave

të shquara të Rilindjes Kombëtare solli për pasojë edhe përqafimin e disa gjinive

artistike thuajse të ndaluara në periudhën e gjatë të pushtimit turk, duke përmendur

këtu pikturën dhe skulpturën, teatrin me fuqinë e mesazheve përtëritëse, sikundër

edhe gjinitë e muzikës së kultivuar.

Në këtë hulli promovuese të vlerave kulturore dhe artistike kombëtare përfshihet

posaçërisht krijimi i bandave të para muzikore, që për nga funksioni dhe destinacioni

i tyre krijojnë impakte të gjera e të shumëfishta me audiencën. Ato qenë si më të

mundshmet dhe më lehtë të realizueshme për atë kohë, krahasuar me organizime e