Biznesi i orientuar nga gratë - Rasti i Kosovës

• Author: Fellanza Pula
• Pages: 417-421

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Vol 1 No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania May 2015

417

Biznesi i orientuar nga gratё – Rasti i Kosovёs

Fellanza Pula, PHD Candidate

Abstrakti

Ndërtimi i historisë së gruas, veçmas i historisë ekonomike dhe fuqisë së saj ekonomike, politike

e sociale, ka kaluar jo edhe pa shumë pasoja, vështirësi dhe sakricë për të si në botë e ashtu edhe

në Kosovë. Ndryshimet rapide kanë ndodhur dhe këto më së shumti kanë prekur dhe inuencuar

ekonominë femërore ku vërehet se në dekadat e para është folur mbi llimin e punësimit, edukimit

dhe zvogëlimit të diferencës së pagave për punën e njëjtë mes mashkullit-gruas, e dekadave të

fundit çdo ditë e më tepër gruaja po bëhet fuqi ekonomiko-politike dhe sociale. Se ndikimi i gruasë

në ekonominë bashkëkohore është mëse i dukshëm dhe kuptimplotë ma nuk vihet as në dyshim.

Këto mendime mbështeten në shumë fakte të cilat do të prezentohen në këtë artikull shkencor të

cilatë do ti marrë për bazë e që paraqesin gruan si faktorë fuqiplotë dhe vendimarrës në shpenzime

e të cilat kryekëput lidhen me ekonominë-ndikimin në zhvillim dhe në trended e saja. Fuqia e saj

në blerje dhe shpenzime ndërron korsinë e trendeve prodhuese bazuar në preferencat dhe kërkesat

e gruas, andaj mund të themi se bizneset janë të vetëdisjshëm për gruan si faktorë dominus në

ekonomi. Vështrimet teorike të shumë studjuesve të ekonomisë së tregut përbëjnë një variaitet të

ndryshëm të ofrimit të njohurive të dala nga studime të thella mbi konsumatorin, nga disa të quajtur

“mbret” e që mund të them se kjo shprehje i takon një kohe shumë më të hershme studimore.

Përderisa në ditët e sotme - gjithmonë bazuar në studime e kohëve të tanishme moderne në tregjet

mbarëbotrore, hulumtimet dhe studimet të bartura në vështrime teorike na japin një konlkuzion

të qartë të kuptuarit se konsumatori lirisht mund të quhet “mbretëreshë”. Ky ndryshim i titullit,

duke mos qenë i ndikuar as me dashjen më të vogël të animimit gjinor, shihet se është real, aktual

dhe faktik. Termi “Gruaja konsumatore” në përgjithsi është term i cili nënkupton konsumin e bërë

nga shtëpitë apo të njohur si ekonomia shtëpiake pasiqë ajo përfaqëson konsumin e tërësishëm

familjar.Përgjegjësina e grave në aktivitet e saja si blerjet e gjërave të tjera të domosdshme për

familjen,krijonë interes dhe qëllim kryesor të bizneseve,se si ta përtoi besimin e saj duke shëndruar

atë si konsumatore primare ,e cila behet pjesë vitale,dhe kyqe e bisneseve të tyre .

Zhvillimi

Zhvillimi i teorisë gjinore së fundmi ka shënuar rritje të madhe veçmas si pjesë e

përgjithshme post-moderne dhe veçanërisht në sferën avokuese; dekonstruktimi i

shprehjeve gjuhësore “fakt” dhe “njohuri” duke i kushtuar rëndësi të veçantë rolit ideologjik

dhe agjendës politike në formimin e alorit dhe shprehjeve në të folur dhe të shkruar:

fuqia e normave të diskutueshme dhe përfundimeve të pathëna (Bettio & Verashchagina,

2008, 23). Mënyra se si termi “gjini” është përdorur në konceptet ekonomike dhe sociale

zakonisht reekton në dykuptimësi. Ndonjëherë termi “ekonomia gjinore” i referohet

tërësisë, gjithë-përfshirëse i përdorur për çdo analizë ekonomike që në mënyrë eksplicite

e dallon burrin dhe gruan. Në qarqet politike sociale dhe ekonomike shpesh termi ‘qasje

gjinore’ është i referuar si inovacion i ri për “mundësi të barabarta për gratë’. Në qarqet

akademike termi ‘ekonomi gjinore’ mund t’i referohet një zone që në masë të madhe

përputhet me koncepcionet e ekonomisë së punës së femrave, ose mund edhe të kuptohet

si hulumtim feminist i një fryme të ‘butë’ (Bettio & Verashchagina, 2008, xiii). Mirëpo ne

nuk nisemi nga teoria feministë mbi gjininë!

Sipas mendimit tim, bota duhet të çlirohet nga këto diskriminime, gjykoj se nuk duhet

pasur një dorë dominuese, përkundrazi duhet shikuar gjërat në mundësitë bashkëpunuese