Dy specie të reja në listën e peshqëve të shqipërisë

• Author: Gegë Ndoka
• Position: Gjimnazi jopublik 'Rogacionistet', Lezhë
• Pages: 70-87

70

Vol. 3 No. 1

May, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Dy specie të reja në listën e peshqëve të shqipërisë

Msc. Gegë Ndoka

Gjimnazi jopublik “Rogacionistet”, Lezhë

Abstract

In this article are scientifi cally described, morphological and bio-metric features, ecology,

distribution, scientifi c and economic importance, status, location and time of capture for two

new species in Albania. Also there are briefl y described some of the key data for 32 other species

that are caught in the lagoons of Lezha Kune and Vain. The aim of this work was to study and

listing of fi sh species for these lagoons, but two species not known until now in Albania, were

discovered during research work, which forms the basis of this article. The research paper is

based on the original conserved biodiversity in these lagoons, which includes species that do

not apply to fi sheries. Based on original material gathered during a year, I have described 34

species classifi ed in 9 orders, 17 families and 27 genus. The importance of this study lies in

the fact that these species are not listed previously by other author and for the fi rst time, they

listed scientifi cally highlighting two new species of fi sh within Albania. With the listing of

these species is given a more complete confi guration and accurate fi sh diversity Kune-Vain

lagoon. In this article, it is succinctly described fauna and fl ora of the area, hydrology, some

physico-chemical characteristics of wastewater lagoons, and climatic features. To provide

the requested information is scientifi c study based on research, comparative, interactive and

laboratory methods. Referring to this resource with ecological, economic, tourist, scientifi c

and didactic, I recommend that institutions management, research and scientifi c perform full

investment toward a deeper study of all biological diversity of these wetlands that comprise

the main habitat and his heart, and that have a value in preserving the diversity of irreplaceable

national and international living species.

Fjalët kyçe: Species, morphology, Lagoon, Kune-Vain, fi sh.

Hyrje

Lagunat shquhen si zemra të ekosistemeve bregdetare me habitate shumë të

përshtatshme për diversitet të lartë biologjik. Në këto laguna konsevohet një fond i

gjallë natyror që veshtirë të gjendet në ekosisteme të tjera, Peshqit janë rruazorët më të

përshtatshëm për këto ujra ku i jepet mundësia e shfrytëzimit të kripshmerisë së lartë

e të ulët, në varësi të stineve vjetore, prandaj këto mjedise janë shumë favorizuese për

të bërë kerkime shkencore mbi biodiversitetin. Nga të dhënat paraprake rezultoi se

për lagunat në përgjithësi në Shqipëri mungonjë studime shkencor të kësaj natyre, e

në veçanti për Lagunat Kune dhe Vain të Lezhës nuk rezultoi asnjë studim i mirfi lltë

shkencor për listimin e peshqëve të kapura në këto laguna, e për rrjedhojë, një studim

i tillë ishte i nevojshëm si një vlerë më tepër në fushën e shkencës natyrore. Ky studim

është rezultat i një pune kerkimore një vjëçare të realizuar gjatë përiudhës Dhjetor

2011-Dhjetor 2012, ku janë përshkruar karakteristikat e pergjithshme dhe specifi ke

të llojeve të peshqeve lagunor, matjet biometrike, sistematika, veçoritë dalluese,

ekologjia e tyre, përhapja dhe rëndësia ekonomike e shkencore, statusi i tyre etj.

71

Vol. 3 No. 1

May, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Punimi bazohet në fondin original të ruajtur në këto laguna. Bazuar në materialin

original, është bërë një përshkrim i saktë e në menyrë shkencore i 34 specieve të

kapura në këto laguna, duke u referuar në literaturat keyesore të autorëve më të

njohur shqiptar e të huaj. Rëndësia e këtij studimi qendron në faktin se për herë të

parë listohen shkencerisht speciet e peshqeve të sistemit lagunor Kune-Vain dhe

statusi i tyre duke veçuar këtu dy specie të reja të kapura të cilat i shtohen për herë të

parë listës së peshqëve të Shqipërisë.

Nga 349 speciet e peshqëve të regjistruara në Shqiperi, sipas(Dhora, 2010), në sistemin

lagunor Kune-Vain janë kapur, fotografuar e përshkruar 34 specie të klasifi kuara në

9 rende, 17 familje dhe 27 gjini, nga të cilat veçojmë 2 specie të familjës Gobidae,

pikerisht: Pomatoschistus marmoratus dhe Zosterisessor ophiocephalus, që shtohen

për herë të parë në listën e pëshqëve të Shqipërisë, duke e quar këtë listë në 351 specie.

Punimi shoqerohet me foto origjinale të specieve. Këtujepet literatura e përdorur për

qellime studimore në këto laguna.

Për realizimin e kësaj pune falenderoj pedagogët e Fakultetit të Shkencave Natyrore të

USH ”Luigj Gurakuqi” Shkoder, drejtuesit, ishdrejtuesit dhe specialistët e peshkimit,

si dhe në menyrë të veçantë peshkatarët e zonës Kune-Vain, që më mbeshtetën gjatë

gjithë kohës së kryerjës së studimit.

Të dhëna të përgjithshme mbi sistemin lagunor Kune-Vain

Pozita gjeografi ke

Sistemi lagunor kune-Vain bën pjesë në Ultësirën Perendimore të zonës

Mesdhetare Fushore të Shqipërisë Veriore, buzë detit Adriaetik, midis paralelit 41o50’

dhe meridianit 19o40’, 5 km në perendim të qytetit të Lezhës. Shtrihet në të dy anët e

lumit Drin në formë brezi me gjatësi 10 km dhe gjërësi 1.8-5 km, me një sipërfaqe 2297

ha, me një vij ë bregdetare 16.2 km të ndara:

1.Sipërfaqe ujore-50.4%

2.Pyje-10.4%

3.Sipërfaqe e përmbytur nga uji, ligatina, pellgje uji-26.6%

4.Kanale, rrugë, ndertesa, kullota, tokë arë-8.8%

5.Plazhe-4.4%

Masivi Kune-Vain është formuar nga veprimtaria tektonike dhe energjia e lumit

Drin. Produktet e imëta të alternimit në formë llumrash u transportuan nga rrymat e

ujrave dhe u vendosën në pellgun detar në Delten e lumit Drin e cila është mbushur

intensivisht me depozitime aluvionale që u zhytën drejt detit Adriatik, ndersa në veri

e në lindje ato kufi zohen nga zona malore me pwrbwrjw kryesisht gelqerore.

Karakteristikat fi zike

Nr Parametrat Njesia Kune Vain

1Gjatësia maksimale m 5800 3750

2Gjerësia maksimale m 950 2000

3Thellësia maksimale m 5 4.5

4Thellësia mesatare m 1 1

5Sipërfaqe ujore ha 250 850