Efekti i orareve të gjata të infermierëve, në cilesinë e kujdesit ndaj pacientëve

• Author: Kushtrim Salihu - Driton Sadiku
• Pages: 184-200

184

Vol. 6 No.1

May, 2020

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Efekti i orareve të gjata të infermierëve, në cilesinë e kujdesit ndaj pacientëve

Ass. MSc. Kushtrim Salihu

Ass. Driton Sadiku

Abstrakt

Oraret e gjata të punës prej dymbëdhjetë orësh janë të zakonshme për infermierët e stafi t

spitalor, mirëpo, përdorimi i ndërrimeve me orare më të gjata se dymbëdhjetë orë pune është

përshkallëzuar pasi që spitalet përballen me mungesën e infermierëve.

Sidoqo ë, dihet shumë pak rreth përshkallëzimit të këtyre periudhave të zgjatura të punës

dhe efektet e tyre në sigurinë dhe kënaqësinë e pacientëve. Rreziqet për të bërë një gabim u

rritën ndjeshëm kur ndërrimet e punës ishin më të gjata se dymbëdhjetë orë, gjë që ndikonte

në rritjen e pakënaqësisë së pacientëve me kujdesin tek infermierët me orare të zgjatura si dhe

lodhjen e infermierëve dhe dëshirën për t`u larguar.

Qellimi i hulumtimit ishte të masë ndikimin që kanë oraret e zgjatura të infermierëve në

kujdesin ndaj pacientëve.

Mostra ishte e përbërë nga 80 pacientë dhe 100 infermierë. Të dhënat e anketës nga infermierët

në 4 reparte(Reparti i Kardiokirurgjisë dhe Kardiologjisë Invazive, Intensives dhe Post-

Intenzivës) treguan se më shumë se 76% e infermierëve në repartete Kardiokirurgjisë dhe

Kardiologjisë Invazivepunojnë më gjatë se 12 orë si dhe 75% e tyre kanë pohuar se oraret e

zgjatura ndikojnë në cilësinë e punës së tyre, ndërsasa i përket orarëve të zgjatura në repartet

e Intenzivës dhe Post-Intenzivës shohim se, 69% e infermierëve kanë pohuar se punojnë më

gjatë se 12 orë, dhe 80% e tyre kanë pohuar se oraret e zgjatura ndikojnë në cilësinë e punës së

tyreNdërkaq, 30% e pacientëve shprehen pakënaqshmërinë e tyre me infermierët që punonin

me orare të zgjatura në repartete Kardiokirurgjisë dhe Kardiologjisë Invazive, rezualte ë

ngjajshme kemi edhe në repartet e Intenzivës dhe Post-Intenzivës ku, 28% e pacientëve

shprehen pakënaqshmërinë e tyre me me infermierët që punonin me orare të zgjatura.

Fjalët kyce: infermierë, pacientë, kujdes infermieror, pakënaqshmëri, orare të zgjatura.

Hyrje

Ofruesit e kujdesit shëndetësor punojnë gjithnjë e më shumë nën një larmi sistemesh

pune për të mbuluar kujdesin e vazhdueshëm të kërkuar nga pacientët. Sidoqo ë,

efektet e punës së ndërrimit në rezultatet e pacientit dhe ofruesit në mjediset e

kujdesit shëndetësor nuk janë vlerësuar në mënyrë sistematike.Në lidhje me efektin

e gjatësisë së ndërrimit në cilësinë e kujdesit ndaj pacientit, dy studime zbuluan se

gabimet e infermierëve në punë ishin të lidhura me oraret më të gjata se 12 orë, dhe

një studim tjetër raportoi për ulje e kënaqësisë së pacientëve dhe gjatësinë e qëndrimit

me ndërrime më të gjata (Amy W. S., Douglas M. S., & Linda H. A., 2013).

Diversifi kimi dhe ndryshimi në sistemin e punës kanë karakterizuar dy dekadat e

kaluara. Një nga këto ndryshime ka qenë ndërveprimi i përfshirjes në oraret e punës

dhe implementimi i sistemeve të punës në ndërrime. Puna në zhvendosje i referohet

modeleve që shtrihen përtej ditës konvencionale prej 8 orësh. Sistemet tipike të

punës në ndryshime ndajnë ditën 24-orëshe në dy ndërrime (12-orë) ose në tre (8-orë)

ndërrime (M. A. Banakhar, 2017).

185

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Vol. 6 No.1

May, 2020

Sipas një studimi të kryer në Evropë, 34.33% e popullsisë aktive në Bashkimin

Evropian punojnë orë të parregullta jashtë normales 8- në ditë dhe 13% të punojnë

brenda sistemeve të punës Efektet negative të punës në ndërrim në shëndetin fi zik të

punëtorëve dhe shëndetin mendor, gjumin, performancën e punës dhe mirëqenien

psikosociale janë vërtetuar mirë por nuk janë verifi kuar në mënyrë empirike(European

Foundation , 1997).

Shumica e studimeve që shqyrtojnë efektet e punës së ndërrimit janë realizuar në

pajisje industriale me punëtorët e fabrikës. Smith dhe kolegët e t për shembull, bënë

një përmbledhje narrative dhe raportuan pak ndryshime midis 8-orëshe dhe 12-xhiro

në lidhje me ndryshimin e rezultateve të punonjësve dhe sigurinë(Smith L., 1998).

Megjithëse, punonjësit e kujdesit shëndetësor punojnë në varshmëri të sistemeve të

punës që janë të ngjashme me punëtorët e industrisë, ata nuk mund të krahasohen

lehtësisht me punëtorët e ndërrimit të fabrikës për disa arsye. Shembull, punonjësit

e kujdesit shëndetësor janë në kontakte të vazhdueshme me tendosje psikologjike

të tilla si akutjet, vuajtjet njerëzore dhe vdekja. Për më tepër, konteksti (d.m.th.,

ambienti i punës) për punëtorët e kujdesit shëndetësor ndryshon nga ai i punëtorëve

të fabrikës. Mjedisi i kujdesit shëndetësor është kompleks dhe dinamik, dhe punëtorët

duhet të jenë vazhdimisht të përgjegjshëm ndaj nevojave gjithnjë e në ndryshim

të qenieve njerëzore. Kjo është në kontrast me një mjedis fabrikë, ku jeta njerëzore

nuk është në diskutim. Për më tepër, mjediset e kujdesit shëndetësor janë më pak të

strukturuar dhe kontrollojnë mjediset e fabrikës, duke kërkuar rritjen e fl eksibilitetit

dhe përshtatjen midis ofruesve të kujdesit për të përmbushur kërkesat e rolit të tyre.

Këta faktorë e kanë të vështirë ekstrapolimin e rezultateve nga industria në mjediset

e kujdesit shëndetësor.

Nga mesi i viteve 1970, disa studime individuale janë kryer në sektorin e shëndetësisë

duke krahasuar ndërrimin tradicional 8-orësh me ndërrime të zgjatura, kryesisht

ndërrime 12-orëshe. Këto studime janë bërë për të vlerësuar efektet e gjatësive të

ndryshme të ndërrimit, si në cilësinë e pacientëve të kujdesit në këto ambiente dhe

për rezultatet e ofruesit të kujdesit shëndetësor (C A Estabrooks, G Cummings, S A

Olivo, J E Squires, C Giblin, N Simpson, 2009).

Poissonnet dhe Ve´ron (1999) shqyrtuan efektet e gjatësisë së ndërrimit në shëndetin

e punonjësve të kujdesit shëndetësor, ku gjetjet ngaPoissonnet dhe Ve´ron ishin

jokonkluzive.

1.1 Konteksti i studimit

Reparti i Kardiologjisë Invazive dhe Karidiokirurgjisëjanëreparte të reja,qëu hapen

në vitin 2013. Secila prej tyre kanë hapësirë për 16 pacientë, 7 prej të cilëve në

mjekimin intenziv, 2 salla operative dhe 2 të mjekimit intenziv. Në kuadër të këtyre

reparteve, punojnë rreth 55 infermierë ku prej tyre 10 infermierë punojnë nëKujdesin

Intenzivë,20 infermierë në Repart, 5 në Perfurzion dhe 20 infermierë në Kardiologjinë

Invazive. Kurse, në Repartin e Post- Intenzivës ka hapësirë për 5 pacientë, ku shumica

e tyre janë në gjendjekome (pavetëd e), kemi 10 infermiere ku, prej tyre që punojnë

në ndërrime janë vetëm 5 infermierë. Ndërsa,Kujdesin Intenzivë ka 35 infermierë ku

30 prej tyre punojnë në ndërrime dhe ka hapësirë për20 pacientë.

Nëse analizojmë, në pamje të parë raportin infermierë-pacientë, shohim se një