Fillimet e mësimit në gjuhën amtare dhe hapja e shkollës së parë shqipe në trevën e Elbasanit

• Author: Elvin Elezi
• Position: Gjimnazi 'Sami Frashëri'
• Pages: 167-173

167

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Φιλλιµετ ε µσιµιτ ν γϕυην αµταρε δηε ηαπϕα ε σηκολλσ σ παρ σηθιπε ν

τρεϖν ε Ελβασανιτ

Ελϖιν Ελεζι

Γϕιµναζι Σαµι Φρασηρι

Αβστρακτ

Τρεϖα ε Ελβασανιτ γζον νϕ τραδιτ τ ηερσηµε ν λµιν ε αρσιµιτ δηε κυλτυρσ σον κοµβταρε.

Ν κτ πυνιµ δο τ τραϕτοηετ ∃ λλιµι ι µσιµιτ ν γϕυην αµταρε δηε ηαπϕα ε σηκολλσ σ παρ

σηθιπε ν τρεϖν ε Ελβασανιτ. Πυνιµι υ ϕεπ πργϕιγϕε νϕ σρ πψετϕεση, κυ νδρ µ κρψεσορετ

ϕαν: Χιλτ φακτορ µυνδσυαν ∃ λλιµιν ε µσιµιτ ν γϕυην σηθιπε ν τρεϖν ε Ελβασανιτ?

Χιλατ ϕαν σηκριµετ µ τ ϖϕετρα ν γϕυην σηθιπε τ γϕετυρα ν κτ τρεϖ? Χιλατ ϕαν ∃ γυρατ ε

σηθυαρα θ δηαν νϕ νδιηµ τ µυαρ ν σηκριµιν δηε λεξιµιν ε γϕυησ αµταρε? Σι υ πρηαπ

σηκριµι ι γϕυησ σηθιπε νγα ∃ γυρατ ε σηθυαρα δηε νϕοησιτ ε µιρ τ σαϕ ν ραδητ ε γϕρα τ

ποπυλλσισ σ κσαϕ τρεϖε? Ν φαρ ρρετηαναση ηιστορικε υ ηαπ σηκολλα ε παρ σηθιπε ν τρεϖν

ε Ελβασανιτ δηε κυ θνδρον ρνδσια ε σαϕ?

Φϕαλ κψε: Μσιµ, γϕυη αµταρε, σηκολλ, σηθιπ, Ελβασαν.

Ηψρϕε

Σηθιπρια δερι ν Σηπαλλϕεν ε Παϖαρσισ νδοδηεϕ πρ νϕ περιυδη πρεϕ πεσ σηεκυϕση

νν Περανδοριν Οσµανε, ε χιλα ε λυ% οντε ζηϖιλλιµιν ε αρσιµιτ δηε τ κυλτυρσ σον

κοµβταρε.

Γϕυηα σηθιπε ν τρεϖν ε Ελβασανιτ σητ σηκρυαρ σηεκυϕ πρπαρα σε τ ηαπεϕ σηκολλα ε

παρ σηθιπε ν θψτετιν ε Ελβασανιτ. Φιλλιµισητ ιδεντι∃ κοηεν φακτορτ κρψεσορ τ χιλτ

καν κρ& υαρ πρεµισατ ε σηκριµιτ τ γϕυησ σηθιπε ν τρεϖν ε Ελβασανιτ.

Μ τεϕ ϖαζηδοηετ µε σηκριµετ µ τ ϖϕετρα τ γϕετυρα νγα ∃ γυρατ ε σηθυαρα θ καν

δην νϕ κοντριβυτ τ µυαρ ν ρυαϕτϕεν ε σηκριµιν ε γϕυησ σηθιπε δηε ν πρηαπϕεν

ε σαϕ γραδυαλισητ ν µασατ πουπυλλορε δερι ν ηαπϕεν ε σηκολλσ σ παρ σηθιπε ν

Ελβασαν.

Παρα δατσ σ 28 νντοριτ 1912 Σηθιπρια νδοδηεϕ νν συνδιµιν ποτηυαϕσε πεσ

σηεκυλλορ τ Περανδορισ Οσµανε. Συνδιµ ι χιλι ε λυ% οντε ν µνψρν µ τ ασηπρ

τ µυνδσηµε µσιµιν ν γϕυην σηθιπε, πρηαπϕεν δηε ζηϖιλλιµιν ε αρσιµιτ δηε

κυλτυρσ κοµβταρε, τ πακτν δερι ν κορρικ τ ϖιτιτ 1908, µε µιρατιµιν ε Κυσητετυτσ

τυρκε (Ηψρϕετι). Ε µεγϕιτηατ σηθιπταρτ ν ερεκυν ε φυνδιτ τ σηεκυλλιτ ΞΙΞ µσονιν

ν φσηεητσι τ αυτοριτετεϖε οσµανε (∩αυσηι, 1959, 65).

Θ νγα κοηα ε συνδιµιτ οσµαν νδρ µοσηατ ε ρεϕα τ ποπυλλσισ σηθιπταρε κνδοηεϕ

εδηε νϕ κνγ µε δοµετηνιε τ ϖεαντ ν ασπεκτιν ε αρσιµιτ δηε τ κυλτυρσ, κραηασ

ασαϕ πατριοτικε, ε χιλα πρµβαντε εδηε κτο ϖαργϕε:

Ελβασαν θψτετ ι βυκυρ ν κρτηιζ τ Σηθιπρισ

Β∀ τ ε τυεϕα πορσι < υτυρ ρροκιν λιβρατ ε διτυρισ.

Κνγ ε χιλα εϖοκοηετ πρµεσ κυϕτιµεϖε τ µσυεσιτ τ µεριτυαρ Αηµετ Γασηι ι χιλι κα

θν δϕαλ ι ρι γϕατ δεκαδαϖε τ φυνδιτ τ περιυδησ σ συνδιµιτ οσµαν (Γασηι, 1967,

35).

Θψτετι ι Ελβασανιτ ν λµιν ε αρσιµιτ δηε κυλτυρσ κοµβταρε σηθιπταρε µβαρτ νϕ