Historiku i Zhvillimit të Unionit Evropian nga Traktati i Parisit deri te Traktati i Lisbonës

• Author: Refik Latifi- Fatmir Halili
• Position: Prizren, Kosovë - Kolegji 'FAMA' Prishtinë, Kosovë
• Pages: 264-273

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 2 No. 1

May, 2016

264

Historiku i Zhvillimit të Unionit Evropian nga Traktati i Parisit deri te

Traktati i Lisbonës

Ma. sc. Refik Latifi,

Prizren, Kosovë

Ma. sc. Fatmir Halili

Kolegji “FAMA” Prishtinë, Kosovë

Abstrakt

Tema e këtij punimi ka të bëj me historinë, ndryshimet dhe reformat institucionale që ka

pësuar Unioni Evropian që nga themelimi, nëpërmjet zgjerimit të tij me shtetet anëtare

të cilët sot gëzojnë një mori përfitimesh, po ashtu edhe nëpërmjet ndërlidhjes dhe

funksionimit të institucioneve kryesore të Unionit Evropian. Unioni Evropian që njohim

ne sot ka zënë fill pas Luftës së Dytë Botërore. Një ndër qëllimet kryesore të Unionit

Evropian ishte krijimi i një lidhje fillimisht ekonomike midis shteteve evropiane, gjë që

do të krijonte ndërvarësi midis shteteve dhe në këtë mënyrë do të zvogëlonte apo edhe të

pamundësonte përsëritjen e një lufte të ardhshme të përmasave «farë ishin dy luftrat

botërore, e që pasojat më të mëdha dhe epiqendër e tyre ishte pikërisht Evropa. Kështu

nga ideja fillestare e ministrit të jashtëm francez erdhi deri te lidhja e traktatit të parë që

njihet si traktati për Bashkimin Ekonomik për Thëngjill dhe ªelik (BETHª). Ky traktat

kishte në tërësi karakter ekonomik, por, zhvillimet dhe dinamikat që ndodhën më tej në

UE treguan suksese të mëdha, dhe në këtë mënyrë shtetet u inspiruan për të vazhduar

bashkëpunimin edhe në fusha tjerë të jetës ekonomike, politike e sociale. Kështu, për më

shumë se gjysëm shekulli, tani Unioni Evropian është bërë një gjigant në politikën dhe

ekonominë globale.

Fjalë kyçe: Union, Evropë,Traktat, Ekonomi, Politikë.

Hyrje

Ëndrrat për Bashkimin Evropian nuk janë të sotme, por zënë fill që nga koha e

Romës Antike. Perandorë të ndryshëm gjatë historisë kishin tentuar të bashkonin

Evropën, por gjithnjë me dhunë dhe me pushtime. Një perandori megjithatë nuk

ishte ajo që udhëheqësit Evropian e kishin ndërmend pas vitit 1945.

Pak kohë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore koncepti i shtetit dhe jeta

politike ishte zhvilluar kryesisht në konceptet bazë të kushtetutave dhe ligjeve

kombëtare. Pikërisht kjo ishte baza mbi të cilën u krijuan rregullat e sjelljes detyruese

jo vetëm për qytetarët dhe partitë politike në vendet demokratike, por gjithashtu

edhe për shtetin dhe organet e veta. Ishte dashur të arrihej shkatërrimi i Evropës

dhe tatëpjeta e saj politike dhe ekonomike për t’u krijuar kushtet për një fillim të ri

dhe për t’i dhënë një impuls të freskët idesë për një rend të ri evropian (Toth, 2005).

Në përgjithësi, lëvizjet drejt njehsimit të Evropës pas Luftës së Dytë Botërore, kishin

krijuar përzierje konfuze të organizatave të shumta dhe të ndërlikuara, të cilave

vështirë se mund t’u gjendej filli.

Gurthemelin e Bashkimit Evropian e vuri ministri i atëhershëm francez i Punëve të