Instalimi i diktaturës komuniste ne Shqipëri dhe ndikimi i saj në institucionet e shtetit (1944 - 1976)

• Author: Skerdilajd Bajramaj
• Position: Shoqëria KESH sh.a
• Pages: 141-148

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Special Issue No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania June 2015

141

Instalimi i diktaturës komuniste ne Shqipëri dhe ndikimi i saj në institucionet

e shtetit (1944 - 1976).

Skerdilajd Bajramaj

Shoqëria KESH sh.a

Abstrakt

Pa njohur të kaluarën e ardhmja është si një pyll pa pemë! (Anonim)

Marrë shkas nga zhvillimet e vrullshme politiko-institucionale që po përjeton Shqipëria në këtë

çerek shekullin e fundit, dhe tranzicionin e tej zgjatur që po kalon vendi, mendoj se një reektim

serioz dhe profesional mbi të kaluarën tonë të afërt do të ishte në dobi të vetë të tashmes dhe në

funksion të së ardhmes që po kërkojmë me shumë mund bashkërisht ta ndërtojmë.

Sistemi i kaluar komunist ka lënë jo pak pasoja në jetën tonë të përditshme, duke lluar nga

mentaliteti i shoqërisë, organizimi i saj, institucioneve që e përfaqësojnë atë dhe mbi të gjitha

realiteti ekonomiko-shoqëror që trashëguam.

Kushtetutat komuniste e vitit 1976, ishte krejtësisht e papajtueshme me zhvillimet e reja politiko-

institucionale të Vendit dhe ishin krejtësisht të pamundura modikimet apo ndryshimet e

pjesshme, për të bërë të mundur një vazhdueshmëri të saj.

Sistemi i ri politik që u vendos në Shqipëri si rrjedhojë e lëvizjeve demokratike të viteve ’90, ishte

krejtësisht i ndryshëm nga ai i viteve të shkuara të komunizmit. Ky solli si rrjedhim ndryshime të

mëdha edhe në normativën kushtetuese, detyrë e së cilës ishte t’u hapte rrugën ndryshimeve të

mëtejshme që do të pasonin. Një projekt i tillë shihej si një mjet i rëndësishëm dhe i nevojshëm për

tu dhënë fund praktikave të vjetra komuniste në qeverisjen e vendit, dhe në të njëjtën kohë për të

hedhur themelet e mbështetur ndryshimet politike dhe institucionale të shoqërisë shqiptare post-

komuniste. Shpesh këto norma dhe parime demokratike janë zbatuar dhe interpretuar në frymën

dhe mentalitetit e trashëguar komunist, gjë që ka sjellë dhe shtrembërimin dhe mosfunksionimin

siç duhet të tyre në praktikë.

Punimi ka për qellim të hedhe dritë për të kuptuar më mirë realitetin juridiko-institucional që

lamë pas dhe, për të ndihmuar në kapërcimin e shumë problematikave aktuale, që trashëgojmë sot.

Fjalë kyçe: Kushtetuta, Pushteti popullore, Marksizëm-Leninizëm.

Hyrje

Me vendosjen në Tiranë të ashtuquajturës “Qeverisë demokratike” dhe me çlirimin e

gjithë vendit, lloi faza që do të çonte në shpalljen e Republikës Popullore të Shqipërisë në

janar 1946. Kjo fazë kaloi nëpërmjet etapave të njëpasnjëshme për përtëritjen e Këshillave

popullore, të krijimit të Fronti Demokratik të Shqipërisë (organizim politik i Shtetit), deri

në fushatën elektorale që i parapriu zgjedhjeve të Asamblesë Kushtetuese më 2 dhjetor

1945.

Që nga viti 1945 lloi ngritja e Gjykatave popullore, të cilat u angazhuan me gjykimin ndaj

kriminelëve të luës, bashkëpunëtorëve të okupatorëve, por edhe kundërshtarëve politikë.

Po gjatë këtij viti, Këshilli i Përgjithshëm si dhe “Qeveria demokratike” ndërmorën një