Krimi kibernetikë, kompjuteri si mjet për mashtrim

• Author: Blerim Olluri
• Position: Agjencia e Kosovës për Forenzikë
• Pages: 128-134

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 2

September 2015

128

Krimi kibernetikë, kompjuteri si mjet për mashtrim

Blerim Olluri

Agjencia e Kosovës për Forenzikë

Abstrakt

Ky artikull shkencorë është pjesë e studimeve të autorit për marrjen e gradës shkencore

“Doktor” nën drejtimin e Prof Dr. Irakli Koçollarit. Artikulli jonë sjell një qasje të gjerë të

kuptimit të krimit kibernetikë, caqet më të shpeshta të krimit kibernetikë, me theks të veçantë

trajton kompjuterin si mjet për mashtrim, mjet ky i cili në kohë të fundit po gjen aplikim të

gjerë jo vetëm në jetën ekonomike, sociale, shoqërore etj. por edhe për kryerjen e krimeve

kibernetike, në theks të veçantë krimet ekonomike. Andaj përdorimi i teknologjisë së re të

informacionit, veçanërisht i Internetit po zë një rëndësi të veçantë në jetën e përditshme. Ky

fenomen prek jo vetëm aktivitetet e një organizmi qoftë ai shtetëror apo privat, i implikuar

në sferën e biznesit apo të një aktiviteti jo fitimprurës, por mund te prekë dhe njeriun e

thjeshtë në aktivitetin e tij të përditshëm privat apo profesional.

Si çdo teknologji e re e vënë në dispozicion të një numri të madh përdoruesish, Interneti

paraqet jo vetëm të mira dhe përfitime, por në të njëjtën kohë dhe një sërë problemesh. Duke

qenë një teknologji “e liberalizuar” prej disa kohësh, siç përdoret në zhargon, nuk ia vlen të

zgjatemi në diskutimin e përfitimeve që sjell përdorimi i kësaj teknologjie. Anën e përfitimeve

mund ta përmbledhim për momentin në një frazë te vetme: komunikim (në kuptimin e gjerë

të fjalës) i shpejtë, i pakushtueshëm dhe tërësisht i pavarur nga nocioni i distancës. Scott

Peck, një psikiatër i njohur amerikan dhe autor i suksesshëm librash shkruan: “ E vetmja

mënyrë për të pasur siguri në jetë është të njohësh pasigurinë”. Pra ç’është krimi kibernetik,

nga vjen, çfarë e ndihmon të jetë kaq i përhapur, si mundemi ta parandalojmë dhe a jemi të

përgatitur përballë këtij fenomeni? Këto janë disa pyetje që autorët apo specialistët, qofshin

këta informaticienë, specialistë të sistemeve të informacionit, kriminologë, juristë, ekonomistë

etj, mundohen t’i trajtojnë në aktivitetin e tyre të përditshëm.

Duke u ngritur gjithnjë e më shumë vetëdija mbi informacionet si mallra, siguria e të

cilave bëhet e një rëndësie primare për funksionimin e një rrethi të gjerë të organizatave

por edhe i shoqërisë në përgjithësi, kërkesa për një mbrojtje gjithëpërfshirëse të sistemeve

kompjuterike, paraqitet si nevojë dhe detyrë e atyre që këto sisteme informatike i

shfrytëzojnë por edhe e shoqërisë në përgjithësi.

Sot, në botën bashkëkohore gjithnjë e më shumë dominon mendimi në pikëpamje të sigurisë

së sistemeve kompjuterike dhe informatike, sipas të cilit sistemet e sigurisë nuk ekzistojnë,

por vetëm për ato të cilat kanë pak a shumë një shkallë të lartë të besueshmërisë (trust

systems). Me qëllim të mbrojtjes së sistemeve kompjuterike dhe atyre informatike nga

numri gjithnjë e më i madh i formave të ndryshme të kriminalitetit kompjuterik, arritjes

së shkallës së dëshirueshme të besimit në punën e tyre dhe rezultatet e asaj pune, është e

nevojshme që të vendoset një strategji e sigurisë, e cila do t’u përgjigjet në mënyrë efikase

tentativave për keqpërdorime.

Hyrje

Krimi kibernetikë është një aktivitet kriminal i zhvilluar në rrjet që ka si objekt apo

si mënyrë të kryerjes së krimit keqpërdorimin e sistemeve kompjuterike dhe të të

dhënave kompjuterike. (ligji për parandalimin dhe luftimin e krimit kibernetikë,