Kufizimet në proçesin e rishikimit të Kushtetutës Shqiptare

• Author: Ervin Karamuço
• Position: Universiteti 'Aleksandër Mojsiu' Durrës
• Pages: 189-197

189

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 2

September 2015

Kufizimet në proçesin e rishikimit të Kushtetutës Shqiptare

Dr. Ervin Karamuço

Universiteti “Aleksandër Mojsiu” Durrës

Abstrakt

Akti themeltar i një shteti është dokumenti bazë ligjor mbi të cilin ngrihen dhe

sanksionohen një sërë parimesh kryesore të organizimit dhe funksionimit të organeve të

larta shtetërore, të drejtat dhe liritë themelore, si dhe garanci të tjera kushtetuese që

mbrojnë marrëdhniet publike dhe private. Rëndësia e përmbajtjes së dispozitave

kushtetuese dhe fushat që ato rregullojnë, diktojnë një rend ligjor demokratik, bazuar

mbi parime dhe rregulla të paracaktuara, të cilat në princip përfaqësojnë sigurinë juridike

dhe patundshmërinë ligjore nga standartet e sanksionuara në bazë e për zbatim të

Kushtetutës. Për shkak të kësaj rëndësie, Kushtetuta konsiderohet një akt i paprekshëm

dhe i ngurtë në raport me legjislacionin tjetër në fuqi, duke imponuar një rend të

qëndrueshëm juridik. Për këtë arsye, ky punim synon të nxjerr në pah dhe të analizojë

dispozitat që garantojnë një qëndrueshmëri të Kushtetutës dhe mos ndryshimin apo

rishikimin e saj të shpeshtë, si shprehje e sigurisë së marrëdhënieve dhe parimeve që ajo

sanksionon. Vetë përmbajtja e Kushtetutës së Shqipërisë përmban dispozita eksplicite

për rishikimin apo amendimin e saj, duke ndjekur një sërë rregullash të forta proceduriale,

të cilat shpesh bëhen pjesë e trysnisë politike për ti ndryshuar, por që janë njëkohësisht

garancia e vetme për të patur një akt themeltar të qëndrueshëm.

Fjalë kyçe: Kufizimi, Kushtetuta shqiptare, Shqipëria.

Hyrje

Kushtetuta konsiderohet si ligji themelor i shtetit, një dokument apo grup

dokumentesh me sanksionim të veçantë ligjor, që parashikon parimet, strukturën

dhe funksionet kryesore të organizimit të shtetit. Në shkencën juridike kushtetutës

i jepet një kuptim më i gjerë, i cili i referohet “tërë sistemit të qeverisjes së një shteti,

tërësisë së normave juridike që krijojnë dhe rregullojnë qeverisjen” ( Wade and Bradley,

1993, 5). Kushtetuta paraqitet si një vepër e qëndrueshme e destinuar për t’i rezistuar

kohës. Hartuesit e kushtetutës franceze të vitit 1791 kishin besimin se punonin për

përjetësinë (P. Ardant, 1994, 77), për një kohë të pacaktuar. Gjithsesi, eksperienca ka

treguar që kushtetuta nuk mund të jetë përfundimtare, ajo nuk mund t’i rezistojë

pafundësisht evolucionit të shoqërisë dhe do të duhet që asaj t’i bëhen përshtatje,

rregullime dhe plotësime. Janë vetë hartuesit e kushtetutave, ata, që duhet të

parashikojnë dhe të vënë në dokumentin e hartuar prej tyre procedurat që lejojnë

korrigjimin e mëvonshëm. Në fund të viteve ’20 të shek. XX, një nga autorët më në

zë të jurisprudencës gjermane, Karl Shmidt kishte opinionin se kushtetuta bazohet

apo mbështetet në një vendim apo kompromis themelor, prandaj ajo nuk mund të

vihet në pikëpyetje përmes procedurave që synojnë ndryshimin e saj. Megjithatë

zëri i kundërt për ndryshueshmërinë e kushtetutës ishte i njëkohshëm dhe shpejt u

kthye në mbizotërues. Hans Kelzen, përfaqësuesi më i shquar i shkollës normativiste,

në të njëjtën periudhë kohore argumentonte se Demokracia nga vetë natyra e saj