Lëvizjet demografike dhe zonat periferike në Shqipëri. Ndryshimet e vendbanimit dhe ndryshimet kulturore - Rasti i Kamzës

• Author: Alfred Halilaj
• Position: Qendra e Studimeve Albanologjike
• Pages: 98-103

98

Vol. 2 No. 3

January, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Lëvizjet demografi ke dhe zonat periferike në Shqipëri. Ndryshimet e

vendbanimit dhe ndryshimet kulturore - Rasti i Kamzës

PhD (C.) Alfred Halilaj

Qendra e Studimeve Albanologjike

Abstrakt

Kamza është zona më tipike e levizjeve demografi ke në Shqipëri pas viteve 1992.Liria e fi tuar

dhe humbja e kontrollit të shtetit, hapën udhën për ndryshimin e vendbanimit.Përballja

me ndryshimet kukturore, dallimet midis rurales dhe urbanes, ndryshimet në strukturën e

familjes patriarkale, rithemelimi i raporteve sociale në kushtet e reja, sjellja e politikës, shtetit

dhe institucioneve janë disa prej tematikave që do të ngerthejnë këtë kumtesë.A ka ndryshime

kulturore midis ‘të ardhurve’ dhe vendasve, dhe midis tyre në vetvete? Cilat janë raportet e

reja që kr̀ ohen?Si ndryshon midis brezave përballja me ndryshimet?Këto janë disa pyejtje që

shtrohen.

Metoda e vëzhgimit me pjesëmarrje dhe intervistat e drejtpërdrejta do të jenë më të përdorurat,

por edhe pyetësorët, fotografi të, përdorimi i raporteve zyrtare do të ndihmojnë në realizimin

e plotë të materialit shkencor.

Fjalë kyçe: Lëvizje demografi ke, migrim, kulturë, popullsi.

Hyrje

Lëvizja migratore e popullsisë pas rënies së komunizmit në Shqipëri, ka rezultuar

shumë e çorganizuar dhe e pakontrolluar, si në nivelin e lëvizjes së vërtetë ashtu edhe

të llogaritjes së vendbanimeve të reja.

Migrimi në kuptimin e veçantë të ̲ alës, është një proces që shpreh zhvendosjen

territoriale të popullsisë, kalimin e njerëzve nga një qendër banimi në një tjetër, të

afërt apo të largët, për të jetuar në këtë të dytin dhe si rrjedhojë dhe për të siguruar

aty mjetet ekonomike për jetesën. Përdoret termi ‘migrim’ pasi përkon edhe me

metatezën migrim-mërgim dhe rrënjën ‘migration’. Për nga shkëputja ose jo nga

bashkësia territorial e mëparshme, e traditës, ajo etnologjike ose etnike, lëvizjet

migruese i ndajmë në të brendshme dhe të jashtme. Të brendshme quhen ato brenda

për brenda truallit etnik ku kryhen këto procese, ndërsa të jashtme quhen migrimet

që kapërcejnë kufi njtë e trojeve etnike të at̀ populli për të jetuar dhe punësuar atje.

Gjithashtu migrimet janë të organizuara(kur shteti planifi kon dhe i vendos vetë

banorët në qendra të ndryshme banimi) dhe të paorganizuara( lëvizje që v̀ në prej

nevojave të shoqërisë, që kanë në brendinë e tyre një lloj organizimi të veçantë që

përputhet me nevojat e prodhimit e të zhvillimit shoqëror, me ligje dhe ligjësi të

caktuara) (Tirta , 2003, 239-247).

Migracioni i brendshëm solli edhe një urbanizim, apo mbipopullim të disa rajoneve

të vendit, çka për pasojë u shoqërua me ndryshime të mëdha sociale, ekonomike

e mjedisore të këtyre zonave. Nga ana tjetër, vetë ndryshimet politike, sociale

dhe ekonomike në vend, gjatë tranzicionit në vazhdim, sollën ndryshimin dhe

shpeshherë përshpejtimin e fenomeneve demografi ke duke ndikuar në cilësisë e