Mbishkrimi mbi dy shekullor i Kalase se Porto- Palermos

• Author: Aleks Trushaj
• Position: Universiteti 'Ismail Qemali'Vlore
• Pages: 107-112

107

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Vol. 5 No.2

September, 2019

Mbishkrimi mbi dy shekullor i Kalase se Porto- Palermos

Prof. Asoc. Aleks Trushaj

Universiteti "Ismail Qemali"Vlore

Abstract

Bregdeti i Himares ne jug te Shqiperise shquhet per fortifi kimet e shumta prehistorike,antike

dhe mesjetare.Qysh nga fundi i epokes se bronzit ketu u shfaqen fortifi kimet e para te cilat

shtohen dhe parsosen gjate epokes se hekuri dhe periudhes qytetare. Ne kete bregdet u ngriten

mja fortifi kime si ai i Sopotit,Borshit,Himares,Panormit etj.Ne gadishullin e Panormit Ali

Pashe Tepelena ngriti kalane e Porto Palermos gjate dekades se pare te shek.XIX,ne kuadrin e

forcimit te mbrojtjes se pashallekut te t te Janines.

Mbishkrimi i vendosur mbi porten hyrese te kalase ne formen e nje poeme i shkruar ne nje

greqishte te thjeshte me nje numer  alesh shqip,tregon perzjerjen e popullsise ne pashallek dhe

tendencat e kr imit te nje shteti dualist greko-shqiptar.Mbishkrimi ofron dhe fakte historike

se ne themel gjendet nje kala e vjeter te cilen e ka pas sunduar dhe Pirrua i Epirit dhe se

kontribuese ne ndertimin e kalase se Porto Palermos kane qene nuset e himarjoteve.

Fjale kyce: Himare, Porto Palermo,Ali Pasha,Mbishkrim,nuset e himarioteve,kala.

Kalaja e Porto-Palermos ne Himare ,e ndertuar nga Pashai i Janines Ali Tepelena

ishte pjese e sistemit fortifi kues te ngritur pergjate brigjeve te Jonit ne perpjekjen e

t per te shkeputur pashallekun nga autoriteti i Portes se Larte.Zona ku u ndertua

fortifi kimi njihej ne antikitet me emrin Panorm, pjese e treves se kaonise e cila

shquhej per nje bregdet shume te fortifi kuar ne tere Epirin antik.Straboni e quan

Panormin "...liman i madh midis maleve Keraune" (Strabonis, Geographika,VII.5).

Panormi u ngrit si fortifi kim buze bregdetit te Jonit midis kalase antike te Himares

dhe Sopotit.Plini(NH IV,I) e jep Himaren si qender te fortifi kuar dhe e vendos ate

ne malet Akrokeraune.Arkeologjikisht kalaja e Sopotit,ne jug te Panormit ka si kohe

themelimi shek.IV-III,kohe ne te cilen duhet te jete ngritur dhe fortifi kmi i Panormit

antik.Kjo v e bregdetare nga Himara ne Lukove,kishte nje kordone te forte mbrojtes

ne formen e qendrave te fortifi kuara qysh ne fi llimet e epokes se hekurit (fi g.1).

Vendbanimi i Badhres ne Borsh dhe Karosit ne Qeparo ne jug te Panormit shume afer

t ,jane te fazes me te hershme fortifi kuese ne bregdetin Jon,i cili i perkiste fi sit te lasht

te kaoneve me shtrirje nga malet Akrokeraune(Llogara-Cike)ne veri deri ne lumin

Thiamis(Kalamas) ne Jug.