Muzika pianistike pas viteve 90'

• Author: Ana Kaçinari
• Position: Universiteti i Arteve, Tiranë
• Pages: 152-156

152

Vol. 3 No. 1

May, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Muzika pianistike pas viteve 90’

Ana Kaçinari

Universiteti i Arteve, Tiranë

Pas viteve 90’ proceset transformuese përfshinë sigurisht edhe artin muzikor e

së bashku me të edhe muzikën pianistike. Së pari ndryshoi qëndrimi estetik mbi

vetë artin muzikor, ndryshoi statusi i kompozitorit në raport me lirinë krij uese, me

publikun dhe me përfi timet ekonomike. Konkretisht, muzikantët fi lluan të ndjenin

nevojën për grupime në Shoqata që do të organizonin shfaqjen e krij imtarisë së tyre

dhe do të krij onin risorse të ardhurash.

Studiuesi As. Prof Nestor Kraja shkruan kështu në librin e tij për këto fi llime:

Fillimi i viteve ’90, i mbarsur me ngjarje historike radikale poliedrike, përbën në zhvillimin e

historisë së krij imtarisë muzikore një lloj kufi ri, për mbylljen e një epoke rritjeje të ndrydhur

dhe njëkohësisht fi llimin e zhvillimeve të lira muzikore.

Ky ndryshim i madh, me shpejtësinë që ndoqën ngjarjet politike nuk mundej të mos mpinte,

të paktën për një moment, zhvillimet muzikore shqiptare. Dhe ishte e natyrshme stepja:

ndryshimet hapësinore tridimensionale kërkonin një startim të ri, një moment përqëndrimi

për të hyrë në udhët e reja, që edhe vetë ato të stepnin me shumllojshmërinë e tyre. Kur kujtoj

atë periudhë, nuk di pse menjëherë më shkon mendja tek vepra “Agorofobia “ e Sokol Shupos,

së cilës mja on kjo e vërtetë e madhe për ti dhënë vlerë.

Një nga momentet kryesore historike të fi llimit të viteve 90’ është krij imi i fondacionit

“The Albanian Musicians Trust” më 1991, dhe koncertet me veprat më të mira të

konkursit të krij imtarisë, organizuar nga ky Fondacion të kryesuar nga June Emerson

dhe Ledi Caroline Legare në bashkëpunim të ngushtë me kompozitorin Feim

Ibrahimi.

Duke komentuar këtë koncert N. Kraja shkruan:

Në koncert ravij ëzohen dy tendanca krij uese: tradizionale dhe novatore. Artistët e drejtimit të

parë, shumica e të cilëve kanë meritën e hedhjes së bazave dhe fi zionomisë së muzikës sonë

kambëtare, hezitonin në pritje të drejtimeve të reja të pashmangshme muzikore, të përqafuara

nga të dytët, të cilët kërkonin me çdo mjet të arrinin kohën e humbur.

Ky proçes refl ektohet nga tendenca për eksperimentim muzikor por akoma në përgjithësi i pa

bazuar mbi njohjen e plotë teorike të problemeve, por që sidoqo ë

ravij ëzon një rrugë të vrullshme drejt tyre.4

Në janar të vitit 1994 u krij ua “Shoqatës së Muzikës së Re Shqiptare” e cila përmblodhi

në gjirin e saj instrumentistët dhe kompozitorët më të njohur të vendit.

Në Maj të vitit 1994 Shoqata “Muzika e Re Shqiptare” organizon Festivalin e parë

Kombëtar të Krij imtarisë së re me pjesmarrjen e forcave më të mira të vëndit në gjinitë

e muzikës instrumentale, ku u ekzekutuan dhe vepra pianistike,

Po atë vit kompozitori Sokol Shupo organizon me shoqatën e tij si Seksioni Shqiptar

i ISCM Festivalin “Ditët e Muzikës së Re ‘94”, i cili megjithëse ishte konceptuar si

ballafaqim i kulturave Evropiane, kishte në vetvehte edhe një natë me muzikë

të krij uesve shqiptarë. Këto dy Shoqata udhëhoqën për më shumë se një dekadë

jetën artistike moderne në vend duke u shndërruar në propaganduesit më të mirë

të muzikës së shekullit dhe njëkohësisht dhe të kompozitorëve e instrumentistëve