Ndikimi dhe pasojat e krizës financiare në Kosovë

• Author: Atifete Thaqi - Besarta Jusaj - Duresa Bobaj
• Position: Universiteti 'Haxhi Zeka' ?Pejë
• Pages: 295-300

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Vol 1 No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania May 2015

295

Ndikimi dhe pasojat e krizës nanciare në Kosovë

Atifete aqi

Besarta Jusaj

Duresa Bobaj

Universiteti “Haxhi Zeka” –Pejë

Abstra kt

Kriza globale ekonomike e kohëve të fundit, ka ardhur si rezultat i përpjekjes së qeverive e

sidomos qeverisë amerikane për një politikë sociale, e cila synonte të shtonte strehimin sidomos

atë të qytetarëve më të ardhura të ulëta , duke nxitur dhe zgjeruar kreditimin. Kriza nanciare

përmbledh një sërë situatash të veshtira ekonomike dhe nanciare në shekuj të ndryshëm nga

shtete të ndryshme në mbarë botën. Kriza nanciare kurdoherë që ajo ka ndodhur sjell efekte dhe

pasoja të cilat mbas vete lenë gjurmë negative në ekonomitë e vendeve respektive. Kriza nanciare

në vëndin tonë nuk është ndjerë shumë, ndonësë mund të shikohet si një përpasi megjithatë ka

edhe efektet negative dhe se remitencat e shumëta që kan ardhur nga kosovarët që jetojnë jashtë

kanë bërë që të mos vërehet efekti i krizës në Kosovë aq sa është ndjerë në vëndet tjera. Mirëpo

kriza ekonomike në vëndet e Evropës ndikon në uljen e dërgesave të emigrantëve kosovarë dhe

gjithashtu në rënjen e investimeve të huaja në Kosovë. Si rrjedhojë e këtyre nuk do të ketë rritje

ekonomike as në Kosovë.

Shpesh herë kryetarët e shteteve të ndryshme mblidhen në raste kur ndodhin krizat për të gjetur

një zgjidhje të përbashket për kalimin e krizës, mirpo gjithmonë në keto raste gjëndet një konsesus

megjithatë kriza nanciare ka ndodhur, ndodhin dhe do të vazhdojnë të jenë të pranishme në

çdo kohë. Shumë nga ekonomistët në gjithë botën kanë ofruar teori se si krizat nanciare mund

të ndalohen apo si duhet të veprojnë vëndet në mënyrë që efektet e krizave sadopak të zbuten .Në

shekujt që kemi lënë pas shumë kriza nanciare kanë qenë të lidhura me panikun bankar dhe më

pas recesionet kanë ndodhur si pasojë e kësaj krize bankare .Institucione të ndryshme nanciare

kanë humbur një pjesë të konsiderueshme të aseteve, pasurive të tyre gjatë krizave nanciare.

Mirëpo kriza e viteve të fundit që ka prekur botën ka ndikuar dukshëm në ekonomitë e shteteve , e

cila cilësohet si kriza më e fuqishme pas asaj që ndodhi në vitet e tridhjeta (1930).

Fjalet kyçe: Kriza nanciare, efekti i krizës, remitencat, pasojat, Kosova.

Hyrja

“Një rreth vicioz humbjesh, reduktimi kapitali, shtrëngim krediti, likujdimesh të detyruara

kompanish dhe shitje aktivesh me çmime shumë të ulëta do të çojnë në një cikël kaskadë

humbjesh dhe shtrëngimi të mëtejshëm krediti”. (Nouriel , 2008,15). Ishte ky njëri nga 12

etapat e skenarit të krizës nanciare që parashikoi profesori i ekonomisë në Universitetin

e New York-ut, Nouriel Roubini që në Shkurt të 2008, përpara se falimentimet e bujshme

të institucioneve gjigante nanciare që ndodhnin. Në vitin 2008 bota hyri zyrtarisht në

atë që nga të gjithë njihet si “Kriza e Kredive Hipotekore Nënstandarde” ( E njohur si

“subprime mortgage crisis) . Krizat nanciare çorientojnë gjendjen nanciare të një vendi,

rrisin numrin e kompanive që falimentojnë, ulin prodhimin dhe shkaktojnë papunësi të

madhe, pra, ngadalësojnë rritjen ekonomike të një vendi.

Kriza nanciare në shumë vende të Evropës domosdoshmërisht i ka pasur efektet edhe në

rënien e investimeve të huaja direkte në Kosovë. Realisht kjo është arsyeja kryesore e rënies

së investimeve. Arsyeja tjetër është edhe dështimi i institucioneve të Kosovës për të ofruar