Një vështrim i përgjithshëm rreth ecurisë së falimentimeve në Europë dhe Shqipëri

• Author: Eni Numani
• Position: Universiteti i Tiranës
• Pages: 103-111

103

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Νϕ ϖσητριµ ι πργϕιτησηµ ρρετη εχυρισ σ φαλιµεντιµεϖε ν Ευροπ δηε

Σηθιπρι

Ενι Νυµανι

Υνιϖερσιτετι ι Τιρανσ

Αβστρακτ

Κψ πυνιµ ϕεπ νϕ ϖσητριµ τ πργϕιτησηµ τ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν

σηυµιχν ε ϖενδεϖε ευροπιανε. Ρεζυλτατετ τρεγοϕν σε πρµιρσιµι εκονοµικ ι κτψρε ϖενδεϖε

σητ σηοθρυαρ µ πακσιµιν ε νυµριτ τ φαλιµεντιµεϖε, πορ ενδε νυµρι νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα µβετετ µ ι λαρτ σεσα νυµρι ι τψρε πρπαρα περιυδησ σ κριζσ ∃ νανχιαρε

βοτρορε. Νδρψσηε νγα ϖενδετ ε τϕερα, Φρανχα δηε Ιταλια ν Ευροπν Περνδιµορε δηε Κροαχια

δηε Λιτυανια ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε ϖαζηδοϕν εδηε ν ϖιτιν 2015 τ κεν ρριτϕε τ

νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε. Νδρκοη, ν ϖενδιν τον νυκ κα τ δηνα

ζψρταρε πρ νυµριν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα, πασι νυκ εκζιστον ασνϕ θενδρ ε

µβλεδηϕεσ δηε ε γρυµβυλλιµιτ τ νϕ ινφορµαχιονι τ τιλλ. Πρ κτ αρσψε, πρ ϖενδιν τον ν

πυνιµ ϕεπεν τ δηνα µβι εχυριν ε νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε (νϕσι εκονοµικε ϕο − βυϕθσορε)

πρ δο σεκτορ δηε ν τοταλ.

Φϕαλτ κψε: Φαλιµεντιµ, παα% σι παγυεσε, ϖσητιρσι ∃ νανχιαρε, νϕσι εκονοµικε.

Ηψρϕε1

Εκονοµια ε ϖενδεϖε ανταρε τ ζονσ ευρο σηνοι πρµιρσιµ γϕατ ϖιτιτ 2015

(Ευροστατ). Ριτµι ι ρριτϕεσ εκονοµικε υ πρσηπεϕτυα (1,7< ν ϖιτιν 2015 νδαϕ ρριτϕεσ

πρεϕ 1< ν ϖιτιν 2014), νδρσα τρεγυεσιτ κρψεσορ τ σηνδετιτ εκονοµικ ε ∃ νανχιαρ

πατν, πργϕιτησισητ, τενδενχα πρµιρσιµι. Κψ πρµιρσιµ ι σιτυατσ εκονοµικε υ

σηοθρυα µε ρεδυκτιµιν ε νορµσ σ παπυνσισ (Ευροστατ), δυκε αρριτυρ ν 10.4< ν

φυνδ τ ϖιτιτ 2015 (νγα 11.3< θ ισητε ν φυνδ τ ϖιτιτ 2014). Νδονσε ν ρριτϕε, ακτιϖιτετι

εκονοµικ ν ευροζον ϖαζηδον ενδε τ µβετετ ποσητ νιϖελιτ τ τ& ποτενχιαλ. Κρκεσα

αγρεγατε νυκ σητ ε µϕα% υεσηµε πρ τ γϕενερυαρ σηφρψτζιµ τ πλοτ τ καπαχιτετεϖε

προδηυεσε, γϕ θ ρε∀ εκτοηετ ν νιϖελε ενδε τ υλτα ιν∀αχιονι. Ν κτο κυσητε, νν

νιϖελε τ υλτα τ ιν∀ αχιονιτ, Βανκα Θνδρορε Ευροπιανε κα υλυρ ϖαζηδιµισητ νορµν

βαζ τ ιντερεσιτ, µε θλλιµ ρριτϕεν ε στιµυλιτ µονεταρ. Γϕιτηασητυ, βορξηι πυβλικ ι

ευροζονσ υ ρεδυκτυα ν ϖιτιν 2015 ν 90.7

∃ λλιµι ι κριζσ ∃ νανχιαρε.

Πρσα ι πρκετ ακτιϖιτετιτ εκονοµικ τ βιζνεσεϖε, πργϕατ ϖιτιτ 2015 σητ ϖρεϕτυρ νϕ

ρριτϕε ε προδυκτιϖιτετιτ τ βιζνεσιτ. Εδηε πσε σιτυατα µακροεκονοµικε ν ευροζον

σητ πρµιρσυαρ νδϕεσηµ ν ϖιτιν 2015, βεσιµι νγα ανα ε βιζνεσιτ δηε προδηιµι

ινδυστριαλ ϕαν πρµιρσυαρ ν νιϖελε µ τ υλτα.

Πρσα ι πρκετ βεσιµιτ τ κονσυµατορϖε ν ευροζον, ϖιηετ ρε νϕ πρµιρσιµ ι

νδϕεσηµ γϕατ ϖιτιτ 2014 δηε 2015, πο πρσρι µβετετ ν νιϖελε νεγατιϖε (Ευροστατ).

Ρριτϕα ε βεσιµιτ τ κονσυµατορϖε σητ σηοθρυαρ µε ρριτϕε τ νιϖελιτ τ κονσυµιτ

(Ευροστατ), νδρκοη θ νορµα ε κυρσιµεϖε φαµιλϕαρε κα θν ποτηυαϕ ν τ νϕϕτατ

νιϖελε.

1 Ν µυνγεσ τ τ δηναϖε τ πργϕιτησηµε πρ Ευροπν, ν κτ πϕεσ τ πυνιµιτ ϕεπετ νϕ πρσηκριµ ι

σιτυατσ εκονοµικε πρ Ευροζονν.

104

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Ν πϕεσν ε δψτ τ πυνιµιτ ϕεπετ εχυρια ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα (λιγϕρισητ)

ν Ευροπν Περνδιµορε δηε σε χιλτ ϕαν σεκτορτ µ τ πρεκυρ. Ν πϕεσν ε τρετ

ϕεπετ σιτυατα ε φαλιµεντιµεϖε ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε, νδρσα ν πϕεσν ε

κατρτ ϕεπετ νϕ ϖσητριµ ι πργϕιτησηµ ι εχυρισ σ νϕσιϖε εκονοµικε ν ϖενδιν τον.

Σ φυνδι, ν πϕεσν ε πεστ, ϕεπεν δισα κονκλυζιονε λιδηυρ µε πυνιµιν ε ρεαλιζυαρ.

2. Φαλιµεντιµι ν Ευροπν Περνδιµορε

Τ δηνατ ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν Ευροπν Περνδιµορε ρε∀ εκτοϕν

ριµκµβϕεν εκονοµικε πασ ϖιτεϖε τ κριζσ ∃ νανχιαρε βοτρορε. Σιπασ τ δηναϖε

τ µποσητµε (ταβελα 1), νϕσιτ εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα γϕατ ϖιτιτ 2015 ϕαν

ρεδυκτυαρ µε 7241 οσε ρρετη 4< ν κραηασιµ µε ϖιτιν ε µπαρσηµ.

Ταβελα 1: Νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν Ευροπν Περνδιµορε

ςενδι201020112012 2013 20142015

Αυστρια6,6576,1946,266 5,626 5,6005,422

Βελγϕικα9,57010,22410,578 11,739 10,7369,762

∆ανιµαρκα6,4615,4685,456 4,993 4,0494,029

Φινλανδα2,8642,9442,956 3,131 2,9542,574

Φρανχα51,06049,50659,556 60,980 60,54861,379

Γϕερµανια32,06030,12028,720 26,120 24,03023,180

Γρεθια355445415 392 330189

Ιρλανδα1,5251,6381,684 1,3651,1641,049

Ιταλια10,08910,84412,311 14,272 16,10116,015

Λυκσεµβυργυ9189611,033 1,016845873

Ηολανδα7,2116,1767,373 8,375 6,6455,271

Νορϖεγϕια4,4354,3553,814 4,564 4,8034,462

Πορτυγαλια5,1446,0777,763 8,131 7,2007,288

Σπανϕα4,8455,9107,799 8,934 6,3924,916

Συεδια7,5467,2297,737 7,701 7,1586,432

Ζϖιχρα6,2556,6616,841 6,4955,8676,098

Μβρετρια ε Βασηκυαρ17,46822,17521,25218,93517,66015,952

Γϕιτησεϕ174,463176,927191,563 192,769 182,132174,891

Βυριµι: Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

Κψ ισητε ϖιτι ι δψτ ραδηαζι ι πρµιρσιµιτ τ νδϕεσηµ πρσα ι πρκετ σιτυατσ σ

παα% σισ παγυεσε τ νϕσιϖε εκονοµικε θ πρεϕ ϖιτιτ 2010. Πορ, µεγϕιτη πρµιρσιµιν

ε σιτυατσ εκονοµικε τ ϖενδεϖε τ Ευροπσ Περνδιµορε, νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα ν ϖιτιν 2015 σητ νδϕεσηµ µ ι λαρτ σε νυµρι ι τψρε ι ρρεγϕιστρυαρ

πρπαρα ∃ λλιµιτ τ κριζσ ∃ νανχιαρε (ν ϖιτιν 2007 νυµρι ισητε 130910).

Ν γρα∃ κυν ε µποσητµ (Γρα∃ κυ 1) ϕεπετ εχυρια ε νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα πρ δισα ϖενδε τ Ευροπσ Περνδιµορε γϕατ περιυδησ 6−ϖϕεαρε

(νγα ϖιτι 2010 δερι ν ϖιτιν 2015), τ γρυπυαρα σιπασ ϖ& υεσηµρισ σ κτ& νυµρι. Σι

σηικοηετ, γϕατ κσαϕ περιυδηε, νγα ϖενδετ ε Ευροπσ Περνδιµορε ϖετµ Γϕερµανια,

105

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

∆ανιµαρκα δηε Αυστρια καν πσυαρ ρνιε ν νυµριν ε νϕσιϖε εκονοµικε θ νδοδηεν

ν σιτυατν ε παα% σισ παγυεσε, κυ ∆ανιµαρκα κα σηνυαρ νϕ ρνιε µ τ νδϕεσηµε

(37.6Αυστρια (18.5

Βελγϕικα καν νϕοηυρ νϕ ρριτϕε τ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε

δερι ν ϖιτιν 2013 δηε µ πασ νϕ ρνιε τ νδϕεσηµε τ τψρε, σι ρρϕεδηιµ ι πρµιρσιµιτ

τ σιτυατσ εκονοµικε τ κτψρε ϖενδεϖε δηε ρριτϕεσ σ βεσιµιτ νγα ανα ε βιζνεσεϖε.

Σι σηικοηετ ν γρα∃ κυν 1, ρεδυκτιµι ι νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν ϖσητιρσι

παγυεσε κα ∃ λλυαρ µ σηπεϕτ (θ ν ϖιτιν 2011) ν Μβρετριν ε Βασηκυαρ, Γρεθι δηε

Ιρλανδ. Αϕο θ τ βν µ σηυµ πρσητψπϕε σητ σιτυατα ν Φρανχ δηε Ιταλι, κυ

ϖιηετ ρε σε νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε ϖαζηδον ενδε τ ρριτετ,

κυ ρριτϕα γϕατ περιυδησ 6 − ϖϕεαρε σητ µ ε νδϕεσηµε ν Ιταλι (58.7

(20.2νγα ανα ε βιζνεσιτ,

παθνδρυεσηµρια ε νιϖελιτ τ προδηιµιτ ινδυστριαλ, σι δηε νγα πασιγυρια εκονοµικε

ε κτψρε ϖενδεϖε.

Γρα∃ κυ 1: Νδρψσηιµι ι νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε γϕατ

περιυδησ 2010 − 2015

Βυριµι: Τ δηνατ νγα Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

πε

πε

πε

πε

πε

106

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Πορ, χιλι σητ κοντριβυτι ι δο ϖενδι ν νυµριν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα

τ Ευροπσ Περνδιµορε? Νϕ ινφορµαχιον ι δεταϕυαρ ϕεπετ ν γρα∃ κυν ε µποσητµ

(Γρα∃ κυ 2). Σι σηιηετ, κοντριβυτι ι ϖενδεϖε τ Βενελυκσιτ κα µβετυρ ι θνδρυεσηµ

πργϕατ 6 ϖιτεϖε τ πρφσηιρα ν στυδιµ. Πρσα ι πρκετ ϖενδεϖε σκανδιναϖε,

Γϕερµανισ, Μβρετρισ σ Βασηκυαρ, Αυστρισ δηε Ζϖιχρσ, κοντριβυτι ι τψρε ν

νυµριν τοταλ τ νϕσιϖε εκονοµικε θ νδοδηεν ν σιτυατν ε παα% σισ παγυεσε κα

πσυαρ ρνιε, κυ ρνια µ ε µαδηε σητ ρρεγϕιστρυαρ ν Γϕερµανι, µε 5.1<.>

ι πρκετ Φρανχσ, κοντριβυτι ι σαϕ ν νυµριν τοταλ τ νϕσιϖε εκονοµικε τ Ευροπσ

Περνδιµορε θ νδοδηεν ν παα% σι παγυεσε κα αρδηυρ δυκε υ ρριτυρ θ νγα ϖιτι

2011. Ν ϖιτιν 2015, Φρανχα σητ πργϕεγϕσε πρ φαλιµεντιµιν ε µ σηυµ σε 1/3 ε

νϕσιϖε εκονοµικε τ κσαϕ πϕεσε τ Ευροπσ (35.1

θ καν προβλεµε µε βορξηιν πυβλικ (Γρεθια, Ιρλανδα, Ιταλια, Πορτυγαλια δηε Σπανϕα)

σητ ρριτυρ ν µνψρ τ νδϕεσηµε, νγα 12.6< ν ϖιτιν 2010 ν 16.8< ν ϖιτιν 2015.

Γρα∃ κυ 2: Σηπρνδαρϕα ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν Ευροπν

Περνδιµορε

Βυριµι: Τ δηνατ νγα Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

Φαλιµεντιµι σιπασ σεκτορϖε

36.6< ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν Ευροπν Περνδιµορε ν ϖιτιν 2015 ι

πρκασιν σεκτοριτ τ σηρβιµιτ, πρθινδϕε ε χιλα κα αρδηυρ ν ρνιε θ νγα ϖιτι 2012. Τ

νϕϕτν εχυρι κα ρρεγϕιστρυαρ εδηε σεκτορι ι νδρτιµιτ, κυ πρθινδϕα ε νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα σητ ρεδυκτυαρ νγα 21.2< ν ϖιτιν 2011 ν 20.6< ν ϖιτιν 2015. Σεκτορι

θ κα πσυαρ ρριτϕε ν κοντριβυτιν τεκ νϕσιτ εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα σητ σεκτορι

ι τρεγτισ, νγα 31< ν ϖιτιν 2012 ν 32.1< ν ϖιτιν 2015. Νδρσα σεκτορι ι προδηιµιτ,

πασ νϕ ρριτϕεϕε ν κοντριβυτιν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα δερι ν ϖιτιν 2013,

κα σηνυαρ νϕ πρµιρσιµ γϕατ δψ ϖιτεϖε πασαρδησε.

107

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Γρα∃ κυ 3: Κοντριβυτι ι σεκτορϖε κρψεσορ ν φαλιµεντιµιν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ

Ευροπσ Περνδιµορε πρ περιυδην 2011 − 2015

Βυριµι: Τ δηνατ νγα Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

3. Φαλιµεντιµι ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε

Σιτυατα ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε, πρσα ι πρκετ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα, παραθιτετ πακ µ νδρψσηε νγα σιτυατα θ παµ µ σιπρ πρ ϖενδετ

ε Ευροπσ Περνδιµορε. Νυµρι ι τψρε κα αρδηυρ ν ρριτϕε νγα ϖιτι 2010 δερι ν ϖιτιν

2014, δυκε αρριτυρ ν ϖιτιν 2014 ποτηυαϕ δψ∃ σηιν ε νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε

τ φαλιµεντυαρα ν ϖιτιν 2010. Νδρσα ν ϖιτιν 2015 σητ σηνυαρ πρµιρσιµι ι

παρ ι νδϕεσηµ πρσα ι πρκετ σιτυατσ σ παα% σισ παγυεσε τ νϕσιϖε εκονοµικε

γϕατ 6 ϖιτεϖε τ φυνδιτ. Σιπασ τ δηναϖε τ µποσητµε (ταβελα 2), Εστονια, ∩εκια,

Πολονια δηε Ρυµανια καν πασυρ πακ α σηυµ τ νϕϕτν εχυρι. Νυµρι ι νϕσιϖε

εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε ν κτο ϖενδε κα αρδηυρ ν ρριτϕε ν ϖιτετ ε παρα πασ

περιυδησ σ κριζσ ∃ νανχιαρε δηε µ πασ σιτυατα ν κτο ϖενδε σητ πρµιρσυαρ

ν µνψρ τ νδϕεσηµε. Σιτυατα ν Βυλλγαρι, Ηυνγαρι, Λετονι δηε Σλλοϖενι παραθιτετ ε

παθνδρυεσηµε. Εχυρια ε νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν κτο ϖενδε κα πσυαρ

λυηατϕε γϕατ 6 ϖιτεϖε τ φυνδιτ δηε νυκ µυνδ τ αρρ& µ ν νϕ παρασηικιµ πρ εχυριν

ε τψρε ν ϖιτετ ν ϖ& ιµ.

Αϕο θ τ βν µ σηυµ πρσητψπϕε σητ σιτυατα ν Κροαχι δηε Λιτυανι, κυ ϖιηετ ρε

σε νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε ϖαζηδον ενδε τ ρριτετ, κυ ρριτϕα

γϕατ περιυδησ 6 − ϖϕεαρε σητ µ ε νδϕεσηµε ν Κροαχι (1267.8ν Λιτυανι

(34.5τ σηπϕεγοηετ νγα νορµα νεγατιϖε ϖϕετορε ε ρριτϕεσ

σ Γ∆Π πργϕατ περιυδησ 6 − ϖϕεαρε, ρριτϕα ε νδϕεσηµε ε βορξηιτ πυβλικ (δυκε αρριτυρ

ν 86.7< ν ϖιτιν 2015), µυνγεσα ε βεσιµιτ νγα ανα ε βιζνεσιτ, παθνδρυεσηµρια

ε νιϖελιτ τ προδηιµιτ ινδυστριαλ σι δηε νγα ρριτϕα ε νδϕεσηµε ε κυρσιµεϖε φαµιλϕαρε.

Νδρσα ν Λιτυανι, ρριτϕα ε νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν παα%σι παγυεσε ι ατριβυοηετ

µυνγεσσ σ βεσιµιτ τ βιζνεσιτ, ι χιλι πργϕατ περιυδησ 2010  2015 κα ρρεγϕιστρυαρ

ϖλερα νεγατιϖε.

108

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Ταβελα 2: Νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν Ευροπν Θνδρορε δηε

Λινδορε

ςενδι201020112012201320142015

Βυλλγαρια7006853831,2321,031 1,083

∩εκια15,559 6,753 8,3986,0213,563 3,004

Εστονια504 623 506469428 376

Ηυνγαρια217,487 30,757 50,22446,39760,596 47,131

Κροαχια31,5014,8786,9229,0197,776 20,531

Λετονια2,407 813881818964878

Λιτυανια1,496 1,3021,3541,5611,594 2,012

Πολονια665 762908926864 844

Ρυµανια21,692 22,650 26,80727,92420,69610,269

Σλλοϖακια 830 870 866880831 715

Σλλοϖενια5106755959411,302 1,154

Γϕιτησεϕ53,35170,76897,84496,188101,707 90,069

Βυριµι: Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

Ν γρα∃ κυν ε µποσητµ (γρα∃ κυ 4) ϕεπετ ινφορµαχιον ν λιδηϕε µε κοντριβυτιν ε

σεκτορϖε κρψεσορ ν φαλιµεντιµιν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ Ευροπσ Θνδρορε δηε

Λινδορε (ν κτ αναλιζ ϕαν πρφσηιρ 8 ϖενδε τ Ευροπσ Θνδρορε δηε Λινδορε).

Γρα∃ κυ 4: Κοντριβυτι ι σεκτορϖε κρψεσορ ν φαλιµεντιµιν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ

Ευροπσ Θνδρορε δηε Λινδορε ν ϖιτιν 2014 δηε 2015

π

π

π

Θ

Θ

Θ

Βυριµι: Τ δηνατ νγα Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε

Σι σηικοηετ, πρθινδϕετ ε τ κατρτ σεκτορϖε καν νδρψσηυαρ ν ϖιτιν 2015 κραηασυαρ

µε ϖιτιν παρααρδησ. Τρε νγα σεκτορτ µ κρψεσορ καν πσυαρ ρνιε ν κοντριβυτιν

τεκ νϕσιτ εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα, κυ µ ε νδϕεσηµε σητ ρνια ε κοντριβυτιτ τ

________________________

1 Θ πρεϕ ϖιτιτ 2013, δισα νγα φαλιµεντιµετ ε τ ϖετπυνσυαρϖε νυκ πρφσηιηεν ν φαλιµεντιµετ ε νϕσιϖε εκονοµικε.

2 Φαλιµεντιµε δηε λικυιδιµε τ τϕερα.

3 Πρφσηιηεν εδηε σητϕετ ε ϖιτεϖε τ καλυαρα τ παπρφυνδυαρα. Ν ϖιτιν 2015 σητ µιρατυαρ λιγϕι ι ρι πρ

φαλιµεντιµιν, δυκε ε βρ µ τ ϖσητιρ κραηασιµιν µε ϖιτετ ε µπαρσηµε.

109

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

σεκτοριτ τ τρεγτισ, ι χιλι σητ υλυρ νγα 38.1< ν ϖιτιν 2014 ν 36< ν ϖιτιν 2015. Μ

πακ ι νδϕεσηµ κα θεν ρεδυκτιµι ι κοντριβυτιτ τ σεκτοριτ τ νδρτιµιτ, νγα 13.7< ν

ϖιτιν 2014 ν 13< ν ϖιτιν 2015 δηε ι σεκτοριτ τ προδηιµιτ, νγα 10.7< ν ϖιτιν 2014 ν

10.5< ν ϖιτιν 2015. Νγα ανα τϕετρ, νδικιµι ι σεκτοριτ τ σηρβιµιτ ν νυµριν τοταλ τ

νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα σητ ρριτυρ ν µνψρ τ νδϕεσηµε, νγα 37.5< ν

ϖιτιν 2014 ν 40.6< ν ϖιτιν 2015.

4. Φαλιµεντιµι ν Σηθιπρι

Ν Σηθιπρι νυκ κα τ δηνα ζψρταρε πρ τ γϕιτηα ρρετηετ µβι νορµν ε φαλιµεντιµιτ

τ νϕσιϖε εκονοµικε. Ν ϖενδιν τον νυκ εκζιστον ασνϕ θενδρ ε µβλεδηϕεσ δηε ε

γρυµβυλλιµιτ τ νϕ ινφορµαχιονι τ τιλλ. Πρ µ τεπρ, νυκ κα ασνϕ τρεγυεσ ι χιλι τ

µασ σηκαλλν ε µβψλλϕεσ σ νϕσιϖε εκονοµικε πρ σηκακ τ ϖσητιρσιϖε ∃ νανχιαρε τ

τψρε. Τ ϖετµετ στατιστικα θ δισπονοηεν ϕαν ατο τ µβλεδηυρα νγα ΙΝΣΤΑΤ, τ χιλατ

ραπορτοϕν νυµριν ε νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε (ν τοταλ δηε σιπασ σεκτορϖε), νυµριν ε

πυνονϕσϖε τ πυνσυαρ ν το, ϖλλιµιν ε σηιτϕεϖε τ ρεαλιζυαρα δηε σηυµν ε ινϖεστυαρ

πρεϕ τψρε, σι δηε τ δηνατ θ δισπονοηεν νγα 20 γϕψκατατ ε ρρετηεϖε γϕψθσορε ν

λιδηϕε µε κρκεσατ πρ ηαπϕεν ε προεδυραϖε τ φαλιµεντιµιτ τ νϕσιϖε εκονοµικε.

Ν κτ µνψρ, νε ϕεµι ν γϕενδϕε ϖετµ τ αναλιζοϕµ εχυριν ε σεκτορϖε κρψεσορ,

πορ γϕιτησεσι, νυκ ϕεµι ν γϕενδϕε τ µαρριµ νϕ ινφορµαχιον µβι νυµριν ε νϕσιϖε

εκονοµικε θ ϕαν ν ϖσητιρσι ∃ νανχιαρε απο θ καν φαλιµεντυαρ δηε αθ µ τεπρ

µβι αρσψετ θ ι καν υαρ κτο νϕσι εκονοµικε ν κτ σιτυατ. Μεγϕιτηατ, ν κυσητετ

κυρ νυκ µυνδ τ σιγυροηεν τ δηνα τ τϕερα, πο ζγϕιδηετ θ µ ποσητ τ παραθιτεν

στατιστικατ µβι νϕσιτ εκονοµικε ακτιϖε (νϕσι εκονοµικε ϕο − βυϕθσορε) πρ δο

σεκτορ δηε ν τοταλ.

Εχυρια ε νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε

Θ πρεϕ ϖιτιτ 2009, νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε κα θεν ν ρριτϕε τ ϖαζηδυεσηµε.

Ριτµι ι ρριτϕεσ σ νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε ν ϖιτε σητ ι νδρψσηµ δηε καρακτεριζοηετ

ν ϖιτιν 2011 νγα νϕ σηκαλλ ρριτϕεϕε πρεϕ 4 πρθινδ δηε ν ϖιτιν 2013 νγα νϕ σηκαλλ

ρριτϕεϕε πρεϕ 5 πρθινδ, δψ ϖιτετ µε νορµν µ τ λαρτ τ ρριτϕεσ γϕατ περιυδησ 6 

ϖϕεαρε τ πρφσηιρ ν στυδιµ.

Ταβελα 3: Νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε (ϕο − βυϕθσορε) ακτιϖε

200920102011 20122013 2014

Προδηυεσιτ ε τ µιραϖε11,76012,28613,60912,60712,48011,660

Ινδυστρια8,4689,1949,873 9,3228,982 8,165

Νδρτιµι3,2923,092 3,7363,2853,498 3,495

Προδηυεσιτ ε σηρβιµεϖε61,94263,07564,82068,11572,31073,546

Τρανσπορτι8,1258,5929,097 8,3018,492 8,176

Τρεγτια35,64235,22535,776 37,77536,674 36,357

Σηρβιµε18,17519,25819,94722,03927,144 29,013

Τοταλι73,70275,36178,429 80,72284,790 85,206

110

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Βυριµι: ΙΝΣΤΑΤ

Ν ϖιτιν 2010 δηε 2012 κεµι νϕ νιϖελ µ τ υλτ τ ρριτϕεσ σ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε

ακτιϖε, κυ πρθινδϕα ισητε πρκατσισητ 2.25< δηε 2.92<.>

πρσητψπϕε σητ νορµα ε υλτ ε ρριτϕεσ σ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε ν ϖιτιν

2014, ϖετµ 0.49<.>

τ νϕσιϖε εκονοµικε θ ι πρκασιν σεκτοριτ τ ινδυστρισ δηε τ τρεγτισ. Κϕο δο τ τηοτ

θ νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε τ µβψλλυρα ν κτα δψ σεκτορ γϕατ ϖιτιτ 2014 σητ

µ ι λαρτ σε νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε τ ρεϕα τ κρ& υαρα. Μεγϕιτηατ, νε νυκ µυνδ

τ σπεκυλοϕµ δηε τ αρρ&µ ν πρφυνδιµιν σε σηκακυ πρ τ γϕιτηα κτο µβψλλϕε κα

θεν ϖσητιρσια ∃ νανχιαρε ε νϕσιϖε εκονοµικε. Πρ µβψλλϕεν ε τψρε, µυνδ τ κετ

πατυρ φαρε µιρ αρσψε τ τϕερα πρϖε ϖσητιρσιϖε ∃ νανχιαρε, σι π.ση, αρριτϕα ε θλλιµιτ

πρ τ χιλν ισητε κρ& υαρ, ϖενδιµι ι ορτακϖε, πρφυνδιµι ι αφατιτ τ φυνκσιονιµιτ τ

παρασηικυαρ ν στατυτ δηε ν κοντρατν ε τηεµελιµιτ, νδρψσηιµι ι ζονσ γϕεογρα∃ κε,

σηκριρϕα απο βλερϕα νγα νϕ σηοθρι τϕετρ, ετϕ. Πρ µ τεπρ, νυκ µυνδ τ κονκλυδοϕµ

πρ νϕ σιτυατ τ ϖσητιρ τ κτψρε δψ σεκτορϖε. Πο τ σηικοϕµ ϖλλιµιν ε σηιτϕεϖε

δηε νυµριν ε τ πυνσυαρϖε ν κτα δψ σεκτορ (ΙΝΣΤΑΤ, 2016), ϖµ ρε σε ν ϖιτιν

2014 τ δψ κτα τρεγυεσ καν ρρεγϕιστρυαρ ρριτϕε τ νδϕεσηµε.

Γρα∃ κυ 5: Εχυρια ε νϕσιϖε εκονοµικε ακτιϖε σιπασ σεκτορϖε. Περιυδηα 2009  2014

Βυριµι: ΙΝΣΤΑΤ

Κονκλυζιονε

Σιτυατα µακροεκονοµικε ε ϖενδεϖε ευροπιανε σητ ν πρµιρσιµ τ ϖαζηδυεσηµ.

Νορµα ε ρριτϕεσ σ προδηιµιτ τ βρενδσηµ βρυτο ϖαζηδον τ ϕετ ν ρριτϕε νγα νϕρι

ϖιτ ν τϕετριν. Ρριτϕα ε προδηιµιτ τ βρενδσηµ βρυτο τ ϖενδεϖε ευροπιανε σητ

σηοθρυαρ µε ρνιε τ νιϖελιτ τ παπυνσισ. Κϕο κα βρ θ νιϖελι ι κονσυµιτ τ ϕετ ν

ρριτϕε, πορ ενδε νιϖελι ι ιν∀ αχιονιτ ν Ευροπ (κρψεσισητ Ευροζον) µβετετ ν νιϖελε

τ υλτα. Πρ κτ αρσψε, πρ τ ρριτυρ στιµυλιν µονεταρ, Βανκα Θνδρορε Ευροπιανε κα

υλυρ ν µνψρ τ ϖαζηδυεσηµε δηε τ νδϕεσηµε νορµν βαζ τ ιντερεσιτ.

Σι ρεζυλτατ ι ριµκµβϕεσ εκονοµικε δηε ι πρµιρσιµιτ τ τρεγυεσϖε µακροεκονοµικ,

νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε τ φαλιµεντυαρα ν ϖιτιν 2015 ν Ευροπν Περνδιµορε

δηε ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε κα αρδηυρ ν ρνιε. Αϕο θ τ βν µ σηυµ

111

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

πρσητψπϕε ν Ευροπν Περνδιµορε σητ σιτυατα ν Φρανχ δηε Ιταλι, κυ ϖιηετ ρε σε

νυµρι ι νϕσιϖε εκονοµικε ν παα% σι παγυεσε ϖαζηδον τ ρριτετ εδηε ν ϖιτιν 2015,

κυ ρριτϕα γϕατ περιυδησ 6  ϖϕεαρε τ µαρρ ν στυδιµ σητ µ ε νδϕεσηµε ν Ιταλι

(58.7τ σηπϕεγοηετ νγα µυνγεσα ε βεσιµιτ

νγα ανα ε βιζνεσιτ, παθνδρυεσηµρια ε νιϖελιτ τ προδηιµιτ ινδυστριαλ, σι δηε νγα

πασιγυρια εκονοµικε ε κτψρε ϖενδεϖε. Νδρσα ν Ευροπν Θνδρορε δηε Λινδορε,

ϖετµ Κροαχια δηε Λιτυανια καν σηνυαρ ρριτϕε τ νυµριτ τ νϕσιϖε εκονοµικε ν

παα% σι παγυεσε, κυ ρριτϕα γϕατ περιυδησ 6 − ϖϕεαρε σητ µ ε νδϕεσηµε ν Κροαχι

(1267.8

Νδρσα, ν ϖενδιν τον νυκ κα τ δηνα ζψρταρε πρ νυµριν ε νϕσιϖε εκονοµικε τ

φαλιµεντυαρα, πασι νυκ εκζιστον ασνϕ θενδρ ε µβλεδηϕεσ δηε ε γρυµβυλλιµιτ τ νϕ

ινφορµαχιονι τ τιλλ.

Ρεφερενχα

 Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε 2014/15.

 Χορπορατε ινσολϖενχιεσ ιν Ευροπε 2015/16.

 Ευροστατ (2016) Κεψ ινδιχατορσ φορ τηε Ευρο Αρεα.

 ΙΝΣΤΑΤ (2011) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2009.

 ΙΝΣΤΑΤ (2012) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2010.

 ΙΝΣΤΑΤ (2013) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2011.

 ΙΝΣΤΑΤ (2014) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2012.

 ΙΝΣΤΑΤ (2015) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2013.

 ΙΝΣΤΑΤ (2016) Ρεζυλτατε τ ανκετσ στρυκτυρορε τ νδρµαρρϕεϖε εκονοµικε 2014.