Parimet themelore të së Drejtës Europiane private bazuar ne vendimet e GJED Van Gend&Loos dhe Flaminio Costa/ENEL

• Author: Endri Papajorgji
• Position: Dekan i Fakultetit të Drejtësisë i TBU (Tirana Business University)
• Pages: 198-202

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 2

September 2015

198

Parimet themelore të së Drejtës Europiane private bazuar ne vendimet e

GJED Van Gend&Loos dhe Flaminio Costa/ENEL

Prof. assoc. Dr. (PhD Uni Graz) Endri Papajorgji

Dekan i Fakultetit të Drejtësisë i TBU (Tirana Business University)

Abstrakt

Lindja e integrimit Europian në kuptimin e ngushtë filloi me planin e propozuar nga

ministri i jashtëm francez në vitin 1950 Robert Schuman për një Bashkësi Europiane të

Qymyrit dhe Çelikut, në bazë të së cilës qëndronin industria e rëndësishme e pasluftës e

qymyrit dhe çelikut e Francës, Gjermanisë si dhe e shteteve të tjera, të cilat kishin dëshirë

të ishin pjesëmarrëse në këtë organizatë supranacionale. Plani i krijuar shpejt nga

Sekretari i Përgjithshëm i Lidhjes së Kombeve Jean Monnet kishte si qëllim të afronte

Gjermaninë Perëndimore me Perëndimin në kohën e Luftës së Ftohtë dhe në të njejtën

kohë të shmangte një konflikt në lindje. Kjo nënkuptonte kontrollin e përbashkët të

industrisë së qymyrit dhe çelikut dhe jo si në Traktatin e Versailles kontrollin e kësaj

industrie prej Francës. Traktati për themelimin e Bashkësisë së Qymyrit dhe Çelikut

hyri në fuqi më 23.7.1952 me një afat 50 vjeçar dhe për këtë arsye më datën 23.7.2002 kjo

Bashkësi pushoi së ekzistuari. Një nga karakteristikat më të njohura të së drejtës së BE-

së dhe ajo që ka tërhequr vëmendjen më të madhe në funksionimin e sistemit ligjor të

Komunitetit është ndikimi i saj i fortë në integrimin ligjor dhe politik të shteteve anëtare.

Plotesisht ndryshe nga Organizatat e tjera ndërkombëtare, të tilla si Këshilli i Evropës

ose Kombet e Bashkuara, BE ka krijuar një organizatë të shteteve me një sistem autonom

ligjor. Ky sistem autonom ligjor lidh çdo Shtet anëtar dhe shkrihet me të drejtën kombëtare

të Shteteve anëtare në një trup të vetëm uniform. Bazuar në këtë prezantim të shkurtër

qëllimi kryesor i këtij artikulli është analiza e parimeve bazë të së drejtës europiane

private sipas vendimeve të para të GJED, Van Gend&Loos dhe Flaminio Costa/ENEL.

Fjale kyçe: Traktati i Lisbonës, e drejta europiane private, liria e mallrave, Costa Enel,

GJED.

Hyrje

Pjesa më e madhe e zhvillimit të së drejtës europiane private nuk u krye nëpërmjet

traktateve themeluese të prezantuara më sipër, të miratuara nga të gjitha shtetet

anëtare, ose përmes ndonjë programi tjetër integrimi, por nëpërmjet interpretimit të

çështjeve ligjore dhe Jurisprudencës së Gjykatës së Bashkimit Europian (GJED) me

seli në Luksemburg, ndikimi i së cilës është zgjeruar gjithnjë e më shumë, sidomos

në 10-vjeçarin e fundit. Nëpërmjet “case law”, GJED ka zhvilluar me guxim një

teori të natyrës së të drejtës. Ajo i dha ligjit të BE-së ato cilësi dhe atë fuqi që ajo

mendonte se ishte e nevojshme për ta ndryshuar thellësisht me kalimin e kohës dhe

në të njëjtën kohë për të arritur aplikimin e qëllimeve afatgjata të komunitetit

(Bashkimit) brenda një grupi shtetesh gjeografikisht dhe politikisht të ndara dhe

historikisht sovrane. Suksesi i këtij zhvillimi varej në përdorimin e një lidhjeje

konvencionale në kuptimin krahasues të shteteve ndaj traktateve ndërkombëtare

me qasje tërësisht të re dhe të ndryshme.

Zbatimi i marrëveshjeve ndërkombëtare të ratifikuara në një shtet përcaktohet

tradicionalisht me kushtetutë. Në shumicën e vendeve, traktatet ndërkombëtare, të