Përdorimi i burimeve të jashtme të kreditimit nga NVM në Shqipëri - Analizë e Anketës SAFE

• Author: Eugen Musta
• Position: HEI 'Marin Barleti University'
• Pages: 317-329

317

Vol. 3 No. 1

May, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Përdorimi i burimeve të jashtme të kreditimit nga NVM në Shqipëri –

Analizë e Anketës SAFE

Eugen Mus ta

HEI “Marin Barleti University”

Abstrakt

Rëndësia e një klime të shëndoshë për investime është themeli për të ndërtuar një ekonomi

me rritje të qëndrueshme. Në mënyrë që bizneset të realizojnë planet e tyre të investimeve

ato shpesh kanë nevojë për burime të jashtme për ti fi nancuar këto projekte. Për këtë arsye

disponibiliteti i kreditit dhe aksesi që fi rmat kanë në të ka një rëndësi të veçantë në rritjen

dhe zhvillimin e tyre. Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM) kanë një peshë të madhe

në ekonominë shqiptare si nga numri i tyre ashtu edhe nga kontributi në punësim dhe

në vlerën e shtuar. Në të njëjtën kohë ato janë edhe kategoria më e prekur nga problemet

e fi nancimit për shkak të shkallës më të lartë të asimetrisë së informacionit e ndjekur edhe

nga pamja ueshmëria e kolateralit dhe vëllimet e vogla të transaksioneve. Ky punim ka për

objektiv të analizojë ndryshimin në sjelljen e NVM-ve rreth mënyrave të fi nancimit të jashtëm

të përdorur nga to në 5 vitet e fundit duke u bazuar në rezultatet e marra nga anketimet e

Bankës Qendrore Evropiane dhe Këshillit të Evropës për Aksesin në fi nancim të ndërmarrjeve

(SAFE) të organizuara në vitet 2011, 2013, 2015 dhe 2016. Nga analiza rezulton se fi rmat në

Shqipëri janë në një situatë më pak të favorshme në lidhje me kreditimin krahasuar me vendet

e tjera të rajonit dhe Evropës. Ato janë përdorues më të mëdhenj të kreditimit afatshkurtër sesa

atij afatgjatë.

Fjalët kyçe: NVM, Financim i jashtëm, Shqipëri, SAFE, akses në fi nancim.

Hyrje

Pa dyshim që rëndësia e një klime të shëndoshë për investime është themeli për të

ndërtuar një ekonomi me rritje të qëndrueshme. Në mënyrë që bizneset të realizojnë

planet e tyre të investimeve ato shpesh kanë nevojë për burime të jashtme për ti

fi nancuar këto projekte. Për këtë arsye disponibilitëti i kreditit dhe aksesi që fi rmat

kanë në të ka një rëndësi të veçantë në rritjen dhe zhvillimin e tyre.

Struktura ekonomike në Shqipëri dominohet nga Ndërmarrjet e Vogla të Mesme

(NVM) që përveçse janë më të shumtat në numër, rreth 99%, janë gjithashtu pjesë

shumë e rëndësishme e ekonomisë së vendit me një peshë mbi 60% në punësimin e

përgjithshëm dhe me mbi 55% në vlerën e shtuar (EIB, 2016). Duhet pasur parasysh

se klasifi kimi i ndërmarrjeve në Shqipëri ndryshon nga ai evropian. Në Shqipëri

ndërmarrjet klasifi kohen si mikro njësi kur numri i të punësuarve në to nuk i kalon

4 persona, si njësi të vogla kur numri i të punësuarve është 5-9, njësi të mesme kur

numri i të punësuarve është 10-49 dhe ato mbi 50 të punësuar klasifi kohen si të mëdha.

Nëse do ti përmbaheshim përkufi zimit të BE-së mbi NVM-të që i klasifi kon të tilla të

gjitha fi rmat me më pak se 250 të punësuar dhe një xhiro vjetore jo më të madhe se 50

milion euro, atëherë gati të gjithë fi rmat në Shqipëri do të kategorizoheshin si NVM

duke lënë jashtë vetëm një pakicë fi rmash të mëdha. Pra nëse përdornim kriteret

kategorizuese të BE-së, kontributi i NMV në rastin e Shqipërisë do të rezultonte i