Politika si normativitet: Një qasje vlerore ndaj qeverisjes

• Author: Julian Myft ari
• Pages: 157-162

157

Vol. 3 No. 1

May, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Politika si normativitet: Një qasje vlerore ndaj qeverisjes

Julian My ari

Abstrakt

Një nga dukuritë shënjuese të shekullit të XX, rezulton të jetë venitja e qasjeve

normative ndaj qeverisjes, politikes dhe politikës në favor të atyre materialiste,

utilitariste, apo dhe formalo-burokratike. Duket se qeverisja-politika luhateshin

midis një materializmi determinist të tipit marksist, ose utilitarizmit individualist

të tipit ekonomiko-liberal. Politika u kthye në shkencore, duke u shndërruar në

një shtojcë të historisë apo ekonomisë. Përballë saj “qenia politike” e gjeti veten të

transformuar në një pjesëz e mekanizmit të stërmadh të historisë. Ajo u zvogëlua me

shpejtësi marramendëse për sa kohë botëkuptimet mbi “të mirën” apo vlerat për ta

arritur të atë, ishin kthyer në tej-politike. “Vlerat” dhe “e mira” nuk ishin më atribut

i politikës sepse diskutimi rreth tyre i takonte privates së njeriut, në varianti liberal,

ose ishin të përcaktuar shkencërisht në variantin marksist. Kjo qenie politike ishte e

detyruar të strukej tek privatja pa pasur mundësi shkëmbimi dialektik me ambientin

politik ku gjallonte, duke mos jetësuar raportin dinamik midis vetes dhe shoqërisë

që përbën vetë esencën e saj përkufi zuese. Pra njeriu u kthye në një qytetar me

a ësi të kufi zuara për shkak të zhveshjes nga aspekti normativ-vleror i politikës dhe

qeverisjes. Kjo pati pasoja jo të vogla në a ësinë e tij për ti bërë ballë strukturave të

pushtetit dhe ideologjive politike mbizotëruese të kohës.

Kështu, rezulton e nevojshme një qasje normativo-vlerore e politikës dhe qeverisjes,

si hapësirë tensioni midis qytetarit si qenie politike dhe vetë veprimtarisë qeverisëse.

Kjo do të mundësonte jo vetëm ndërtimin e qytetarit si raport midis individit dhe

publikes, por dhe ndërtimin e një veprimtarie qeverisëse si raport i të mirës së

përgjithshme me individin.

Fjalë kyçe: Vlera, Normative, Politika, Historike, Marrëdhënie Politike.

Shekulli XX duket të jetë një nga periudhat më virulente për sa i përket zhvillimeve

historike, kjo si për dinamikën e ngjarjeve historike, ashtu dhe për metamorfozat e

skajshme të koncepteve që bëjnë të mundur bashkëjetesën e individëve në shoqëri.

Asnjë shekull më parë, aq sa ai i XX, nuk u ka premtuar njerëzve pasjen e një raporti

me komunitetin e tyre si anëtarë me të drejta të plota të tij . Rritja e numrit të shteteve

dhe copëtimi i perandorive të mëdha, valët e ndryshme të demokracive të reja, parime

si ato të vetëvendosjes së popujve, apo dhe suksesi i paprecedentë i ideologjive

politike të së majtës marksiste, krij onin idenë se shtetet do qeveriseshin me parime

krejt të ndryshme nga të mëparshmet. Dukej sikur ideali kantian i autonomisë po

merrte jetë dhe po paralajmërohej një rol krejt të ri që individi do kishte si entitet

aktiv në politikën e komunitetit të tij .

Në mënyrë paradoksale, përballë kësaj vale risish koncepti i vlerave si qasje

normative ndaj politikës dhe komunitetit politik u gjend krejt i reduktuar. Kjo për

shkak se dy variantet “fi tuese” të organizimit shoqëror të shekullit të XX, liberalizmi

dhe marksizmi, kishin një qasje jo domosdoshmërisht normative ndaj shtetit dhe

politikës. Kjo së pari, sepse liberalizmi pretendon një neutralitet ndaj vetë vlerave