Problematikat gjinore në lidhje me aksesin e barabartë në shërbimet shëndetësore

• Author: Nadia Rusi
• Position: Universiteti i Tiranës
• Pages: 412-418

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 3

January 2016

412

Problematikat gjinore në lidhje me aksesin e barabartë në shërbimet

shëndetësore

Dr. Nadia Rusi

Universiteti i Tiranës

Abstrakt

Nevojat e burrave dhe grave në sferën e shërbimeve shëndetësore janë të ndryshme.

Këto ndryshime shpjegohen ose në terma të ndryshimeve biologjike (seksi) midis të dyja

gjinive ose në terma të normave sociale, mënyrës dhe stilit të jetesës (gjinia). Megjithatë

pavarësisht këtyre ndryshimeve burrat dhe gratë kanë të drejtën për të përfituar njëlloj

nga shërbimi shëndetësor. Kjo nënkupton krijimin e kushteve të njëjta për burrat dhe

gratë për t’iu drejtuar ofruesve të shërbimit shëndetësor dhe për të përfituar prej tyre.

Ky artikull, përmes një qasje analitike shpjegon problematikat e sistemit shëndetësor

shqiptar në lidhje me qasjen e femrave dhe meshkujve në lidhje me shërbimet

shëndetësore. Artikulli ndahet në tre shtylla kryesore: trajtimi juridik i barazisë gjinore

në fushën e shërbimeve shëndetësore, problematikat e zbatimit të parimit të barazisë

gjinore në shërbimet shëndetësore si dhe masat që duhet të merren në kuadër të arritjes

së aksesit të barabartë. Në fund të tij, theksohet se promovimi i barazisë gjinore në lidhje

me shërbimin shëndetësor nënkupton krijimin e politikave dhe programeve që kanë si

qëllim të përmbushin në mënyrë të barabartë dhe të drejtë nevojat e ndryshme

shëndetësore të burrave dhe grave, duke i kushtuar një rol domethënës integrimit gjinor

në të të gjitha strategjitë social-shëndetësore.

Hyrje

Çështjet gjinore po shihen gjithmonë e me interes më të madh në të gjitha politikat

sociale shtetërore mbi shëndetësinë. Në përputhje me parimin e barazisë gjinore në

fushën e të mirave dhe shërbimeve, çdokush ka të drejtën për të përfituar njëlloj

edhe nga shërbimi shëndetësor. Garantimi i shërbimit të barabartë shëndetësor

nënkupton krijimin e kushteve të njëjta për burrat dhe gratë për t’iu drejtuar ofruesve

të shërbimit shëndetësor dhe për të përfituar prej tyre. Nuk mund të themi që burrave

dhe grave duhet t’iu sigurohen të njëjtat trajtime dhe duhet t’iu jepen të njëjtat

produkte shëndetësore për të përmbushur detyrimet që rrjedhin nga parimi i barazisë

gjinore. Për shkak të ndryshimeve biologjike që ata kanë, nevojat për shërbime

shëndetësore janë të ndryshme dhe specifike për secilën prej gjinive. Gratë , për

shkak të funksioneve të tyre riprodhuese kanë më tepër nevojë për shërbime të

veçanta të lidhura me shtatzaninë, fertilitetin apo lindjen e fëmijës. Nga ana tjetër,

mënyra dhe stili i jetesës është i ndryshëm për meshkujt dhe fermrat. Kjo i ekspozon

ata në mënyrë të ndryshme ndaj sëmundjeve dhe problemeve shëndetësore. Rolet

gjinore, kushtet e jetesës, niveli i varfërisë, punësimi apo rolet e ndryshme gjinore

janë faktorë të tjerë që passjellin ndryshime në shëndetin e burrave dhe grave si dhe

në trajtimin e veçantë që secilit prej tyre duhet t’i ofrohet. Studime të shumta kanë

treguar se lidhja e grave me përgjegjësitë familjare në më të shumtën e rasteve mund

të ketë një impakt negativ në shëndetin e tyre mendor dhe fizik, gjë që shoqërohet