Psikolinguistika: Shkenca që merret me proçeset e të kuptuarit dhe prodhimit të gjuhës

• Author: Brunilda Belegu Kolimja
• Pages: 35-41

35

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Vol. 5 No.3

January, 2020

Psikolinguistika: Shkenca që merret me proçeset e të kuptuarit dhe prodhimit

të gjuhës

Brunilda Belegu Kolimja

Abstrakt

Psikolinguistika, një shkencë ndërdisiplinore e cila i ka rrënjët në fi lozofi dhe merret me proçeset

konjiktive që bëjnë të mundur formimin e  alive të sakta gramatikore dhe kuptimplota.Ajo

është studimi psikolinguistik i mënyrës se si i konvertojmë tingujt e gjuhës në simbole që

kanë kuptim e që mund të përdoren për të komunikuar më të tjerët.Psikolinguistët merren

më studimin e proçeseve konjiktive që aktivizohen në tru kur mësojmë dhe përdorim gjuhën.

Në lëmin e proçeseve të shumta konjiktive që aktivizohen në tru kur ne përdorim gjuhën

veçojmëdy më kryesorët që përbëjnë boshtin kryesor të komuniimit. Proçesi i parëështë proçesi

i të kuptuarit të gjuhës që përbëhet nga një shumëllojshmëri nënproçesesh dhe kapacitetesh të

cilat ndihmojnë për të arritur të kuptuarin e gjuhës.

Proçesi i dytë konjiktiv që aktivizohet kur ne duam të komunikojmëështë proçesi i prodhimit

të gjuhës i cili është një proçes mja i ndërlikuar pasi përfshin disa faza të njëpasnjëshme.

Duke studiuar këto proçese konjiktive si dhe fazat dhe nënfazat e tyre mundemi të kuptojmë

se si funksionon truri i njeriut kur komunikon duke përdorur mjetin më të fuqishëm për të

komunikuar, gjuhën. Gjuha është mjeti kryesor i komunikimit të njerëzve dhe ka të bëjë me

përdorimin e simboleve për t’u komunikuar mesazhe të tjerëve ose vetvetes.Gjuha n’a lejon

që të shprehim ide që nuk kanë të bëjnë vetëm me të tashmen, por dhe me të shkuarën, të

ardhmen dhe të tashmen.

Fjalët kyçe: psikolinguistika, proçeset konjiktive, të kuptuarit dhe të prodhuarit e gjuhës,

gjuha, komunikimi.

Hyrja

Psikolinguistika ose ndryshe psikologjia e gjuhës është studimi i faktorëve psikologjik

dhe neurobiologjik që i a ëson njerëzit ta përvetësojnë, ta përdorin dhe ta kuptojnë

gjuhën.

Psikolinguistika eshte shkenca që studion sistemin mendor i cili bën të mundur

përdorimin e gjuhës, prandaj proçeset që ndodhin gjatë përdorimit të saj përbëjnë

fokusin e kësaj disipline.1

Psikolinguistika merret me mënyrat në të cilat gjuha futet dhe përpunohet në tru, pra

me proçeset të cilave truri i nënshtrohet për të kuptuar dhe për të prodhuar gjuhën.

Ajo është një degë e linguistikës dhe psikologjisë gjithashtu, dhe bën pjesë në shkencën

konjiktive.Psikolinguistika është një fushë ndërdisiplinore. Kjo do të thotë se në

zemër të saj janë marrëdhëniet e saj me disiplinat e tjera. Së pari dhe më kryesorja

është marrëdhënia midis dy disiplinave të saj mëma, psikologjia dhe linguistika, një

marrëdhënie kjo që ka ndryshuar dhe avancuar gjatë një gjysëm shekulli, duke sjell

kështu ekzistencën e saj si një fushë më vete.2

Psikolinguistika i ka rrënjët në fi lozofi dhe merret me “proçeset konjiktive” që bëjnë

1Alan Garnham, Psycholinguistics: Central Topics. Psychology Press, 1985.

2 Tabaku. Th. Elida., Delija. Shpresa.Psycholinguistics.Geer,Tiranë, 2011, f. 7-8.