Reformacioni Protestant dhe Nacionalizmi Shqiptar

• Author: Ylli H. Doçi
• Pages: 9-21

10

Vol. 3 No. 2

September, 2017

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

këtë ngjarje si një precedent për të drejtën e tyre të caktonin udhëheqësin e botës së

krishterëdhetëdrejtënpërtë gjykuarsjelljenet porgjithsesiparalelishtmekëtë

uzhvilluanedheidetëe disa europianëveqë u përpoqen tëpërkuzojnësynimet

e një qytetërimi perëndimor në lidhje me fushën politike, shoqërore dhe fetare

të cilat krojnë një bazë kuptimore të rëndësishme në kohën e Reformacionit

HarrisonandSullivanfq

Reformacioniqë shpërtheume Martin Luterinnë vitin plot vjetmë parë

ishte “syri i stuhisë” apo pika ku uragani transformues shoqëror preku mesjetën,

duke hapur rrugën për botën moderne që sot ka pushtuar pothuajse gjithë globin.

Rilindja Europianeqë lloi në shekullin e të Reformacioni i shekullit të te

dheRacionalizmi pastajIluminizmi i shekullit të të ishin forcat e ndryshme

të grumbulluara të uraganit transformues, që preku tokën me Reformacionin si

faktor vendimtar. Këto forca përbërëse të uraganit modernizues, që do të përbënte

mentalitetin modern, ecën së bashku me ndikim të përbotshëm duke ndryshuar

jetën me formatimin e kombeve të shtyrë nga revolucioni Francez dhe zhvillimet që

pasuan në vazhdimësi.

Për ta kuptuar arsyen e fuqisë së reformacionit Luteran, duhet kuptuar

konteksti i shoqërise së asaj kohe që për më shumë se 1000 vjet kishte konsoliduar

një kontekst kulturor jetësor ku Krishtërimi përshkonte çdo aspekt të jetës dhe

çdo institucion shoqëror, dhe ku kisha katolike, por në veçanti Papa, konsistonte

në autoritetinme tëpakalueshëm përfundimtar në gjithçka Erazmi i Roterdamit

një humanist i kohës së Luterit, megjithëse mbeti një katolik i betuar, kritikonte me

alëtmë të rënda papatin ekohëssët Reid  fq  por shoqëria e kohës

sëErazmit dhe Luterit ishte njëshoqëri e krishterë dhe sado rezerva që të kishin

kundër kishës dhe Papës nuk mund të ngriheshin dot moralisht mbi autoritetin e

tyreNëse ata ishin të krishterë dhepapapersonikonteKrishtinatëherësimund

të ngrihej kristiani kundër Krishtit? Por, ashtu siç bëri Luteri, nëse Krishtërimi

përkuzohej nga Bibla dhe vetëm Bibla ishte epagabueshmeatëherëkristiani

mund të ngrihej kundër çdo autoriteti tjetër. Luteri nuk e bëri këtë duke synuar

rrëzimin e autoritetit të Papës, përkundrazi, ai ishte katolik i ndërgjegjshëm dhe

u kthye kundër Papës vetëm kur u detyrua të zgjidhte midis autoritetit të Biblës apo

tëPapësdyvjetpasskurgozhdoitezatkundërindulgjencave

Luteri kishte arritur në një kuptim biblik për natyren e shpëtimit nga mëkati duke

zbuluarthelbine ungjillit  lajmittëmirëkurthotesirezultatitëberitdhe i

të qenurit i drejtësuar ne bëjmë vepra të drejta. Së pari, personi duhet të ndryshojë,

pastajtëveprojëSë pari Abeli është i pranueshëm pastaj ofertat e t Sheldon

 fq  emegjithatë ne llim nukdyshonte që ky kuptimi t ishte njësoj

siç kuptohej edhe nga Papa (Sheldon, 1994, fq. 61). Ai madje i shkroi Papës Leo X

në Maj duke ideklaruar motivet e t të ndershme dhe të pastra dhe u

shpreh i gatshëm ti bindejvendimittë Papësmealët eparaqesvetentime

tekkëmbëtetuamegjithçkajamdhegjithçkakamZërintënddotapranojsizërin

e Krishtit (Sheldon, 1994, fq. 64).”

Vetëm kur u ballafaqua me ata që mbronin indulgjencat së pari me  në

Augsburg, që në parim ishin sipas kuptimit të shpëtimit me anë të meritave dhe

jo siç e kuptonte Luteri shpëtimin nga Bibla; me anë të hirit me besim pa merita

dhe pa vepra, atëherë ai u bë gati për qëndresë parimore deri në fund duke thënë: