Roli i borxhit publik mbi rritjen ekonomike

AuthorEneida Përmeti
PositionUniversiteti i Tiranës, Shqipëri, Departmenti Matematikë, Statistikë, dhe Informatikë e Zbatuar
Pages114-120
ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Special Issue No 1
Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania June 2015
114
Rolı i borxhıt publık mbı rrıtjen ekonomıke
Eneida Përmeti
Unverstet  Tranës, Shqpër
Department Matematkë, Statstkë
dhe Informatkë e Zbatuar
Abstrakt
Reçesioni global dhe borxhi sovran i vendeve europiane kanë nxitur një debat intensiv mbi
ekasitetin e politikave skale dhe mbi pasojat e rritjes së borxhit publik. Marrëdhenia midis
borxhit publik dhe rritjes ekonomike ështe një çeshtje shumë e studiuar dhe dikutuar. Ky punim
synon të fokusohet tek disa pyetje thelbësore. Një borxh i lartë publik ndikon negativisht mbi rritjen
ekonomike? Po nje rritje ekonomike e ulët nxit rritjen e borxhit? Cilët janë faktorët që ndikojnë
në ecurinë e ketyre treguesve dhe mekanizmat e transmisionit nga njëri tek tjetri? Literatura
evidenton dy linja kryesore: teorinë rikardiane (ose ekuivalencën rikardiane, sipas të cilës borxhi
shtetëror konsiderohet ekuivalent me taksat e ardhshme) dhe teorinë konvencionale (sipas të cilës
borxhi shtetëror stimulon kërkesën agregate dhe rritjen ekonomike në afatin e shkurtër dhe nxit
uljen e kapitalit dhe të ardhurave kombëtare ne afatin e gjatë). Po si asin të dhënat empirike?
Rezultat jane te ndryshme në vende dhe periudha të ndryshme. Si paraqitet situata në Shqipërine
e rreth 20 viteve të fundit? Duke analizuar situatën makroekonomike dhe shkaqet kryesore të një
rritje pozitive dhe të një stabiliteti makroekonomik ( gjatë dekadës së fundit), por të nje borxhi
publik të lartë, mund të konkludojmmbi pritshmëritë dhe trendin e të ardhmes dhe të nxjerrim
interpretime dhe rekomandime sa më te vlefshme.
Fjalët kyçe: Rrtje ekonomke, borxh shtetëror, PBB, Shqpëria.
Hyrje
Një rritje ekonomike e qëndrueshme është mja e rëndësshme për cdo ekonom (duke
qënë se ështe rrtja e prodhmtarsë, kapacteteve prodhuese dhe te gjthë përbërësve të
tjerë të një ekonome ) dhe sgursht edhe për Shqpërne, që s nje vend në zhvllm synon
të hedhë hapa përpara per të realzuar anëtarsmn ne Bashkmn Europan.
Nga ana tjetër, po aq  rëndësshëm është edhe borxh publk, pra borxh ndrekt  qeversë
ndaj taksapaguesve. A mund të ndkojë mb poltkën monetare, nveln ndëkombëtar te
besueshmërsë, mb procesn poltk, mb ukset dalëse te kaptalt dhe zëvendesmn e
aseteve. Duhet të ruhet nën nveln e lejuar nga BE (nën 60% te PBB). Në afatn e shkurtër,
një borxh publk  lartë do të thote rrezk  lartë fnancm fskal dhe në an e mesëm apo
te gjatë mund te dëmtojë prespektvën për rrtje ekonomke.
Një qever për të gjetur fondet që  nevojtën për përmushjen e detyrave të saj dsponon
tre mjete ekonomke: taksat, prntmn e monedhës dhe borxhn. Arsyet pse një qever
zgjedh alternatvën e fundt janë dsa: p.sh nuk do të shte e përshtatshme në një ekonom
në rrtje, që të taksohej gjenerata aktuale për të mra, shërbme apo nvestme nga të
clat do të përftonte një gjeneratë në të ardhmen; ështe një alternatvë më efçente për
shpenzime emergjente; rritja apo ulja e vazhdueshme e taksave mund të sjellë pasigur
ekonomke; prntm  monedhës dhe hedhja e saj në qarkullm mund të rrtë ofertën

To continue reading

Request your trial

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT