Sistemi Bonus - Malus, mekanizmi dhe implementimi i mundshëm në Shqipëri

• Author: Enkeleda Shehi - Aranit Muja
• Position: Autoriteti i Mbik?qyrjes Financiare - Fakulteti i Ekonomis?, Universiteti i Tiran?s
• Pages: 543-550

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Special Issue No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania June 2015

543

Sistemi Bonus – Malus,

mekanizmi dhe implementimi i mundshm n Shqipri

Enkeleda SHEHI

Autoriteti i Mbikёqyrjes Financiare

Aranit MUJA

Fakulteti i Ekonomisё, Universiteti i Tiranёs

Abstrakt

Karakteristik e industris s sigurimeve sht prkmbimi i fazave t ciklit t prodhimit, ku t

ardhurat, t cilat prfaqesohen nga primet, realizohen para se t kryhen kostot, t prfaqsuara nga

shpenzimet pr pagesat e dmeve n rast t ndodhjes s ngjarjes s siguruar. Prandaj, shoqrit e

sigurimit, kur ofrojn shrbimin n treg, nuk e din me siguri t plot sa do t jet pagesa pr dmet

e ndodhura, sepse shrbimi sht, n natyrn e tij, i ardhshm dhe i pasigurt. Pr t parashikuar

koston e dmeve q mund t ndodhin n t ardhmen pr nj produkt sigurimi, si dhe primin e

cdo produkti, shoqrite e sigurimit prdorin teknika aktuariale, ku baza n t cilat mbshteten

prbhet nga statistikat n lidhje me numrin e dmeve t ndodhura dhe kostot e tyre pr nj

portofol t caktuar q ka n prbrje risqe t siguruara me karakteristika t ngjashme.

Referuar portofolit t sigurimit t detyrueshm motorik, studime empirike t fushs kan treguar

q nse shoqrive t sigurimit i lejohet t prdorin vetm nj variabl klasikimi pr t parashikuar

numrin e dmeve q mund t ndodhin n t ardhmen nga nj drejtues automjeti, nuk mund t

jet mosha, qarku i banimit apo tipi i automjetit por historiku i dmeve t raportuara n periudhat

e mparshme. N shum vende t ndryshme, siguruesit prdorin sistemin Bonus-Malus i cili

është mekanizmi i tarimit në sigurimin e detyrueshëm MTPL, ku primi i zbatuar është i varur

nga eksperienca e drejtimit të automjetit nga ana e të siguruarit. Praktikisht, nj sistem Bonus-

Malus, konsiston n nj numr t prcaktuar klasash, ku cdo klas ka nj prim t vecant, dhe

t siguruarit e rinj kan akses n nj klas specike. Pas cdo viti, klasa dhe primi t cilin duhet

t paguaj i siguruari, ndryshon n baz t rregullave t tranzicionit si dhe numrit t dmeve t

raportuara lidhur me t siguruarin.

Qllimi i ktij shkrimi, sht t paraqes nj panoram t sistemit Bonus-Malus, si dhe

impementimin e mundshm n Shqipri.

Fjalt kyce: Bonus-Malus, Prim sigurimi, MTPL e brendshme

Hyrje

Në Shqipëri klasa e sigurimit të detyrueshëm motorik1 vazhdon të zejë peshën kryesore të

tregut të sigurimeve. Sigurimi motorik gjatë vitit 2014, shënoi rritje të primeve të shkruara

bruto me rreth 68.77% krahasuar me vitin 2013, ku vihet re që MTPL e brendshme, me

një rritje prej 88.85% ka qenë përcaktues në këtë trend.

1Klasa e sigurimit t detyrueshm motorik prbhet nga produktet: MTPL e brendshme, Karton

Jeshil dhe Kutare.