Sjelljet korruptive në procedurat e prokurimit publik

• Author: Ervin Salianji
• Pages: 293-297

293

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 2 No. 1

May, 2016

Sjelljet korruptive në procedurat e prokurimit publik

PhD (C.) Ervin Salianji

Abstrakt

Prokurimi publik gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar ka shënuar një zhvillim të

jashtëzakonshëm pothuajse në tërë botën. Kjo tendencë e zhvillimit të hovshëm gjatë

kësaj periudhe është më e theksuar sidomos në vendet që kanë pasur një tranzicion nga

ekonomia e planifikuar në ekonominë e tregut. Për europën lindore dhe qëndrore

prokurimi publik këto njëzet vitet e fundit ka qenë një term i ri pasi ekonomia e këtyre

vendeve ka qenë e planifikuar dhe e centralizuar. Në Shqipëri ka pasur një dinamizëm të

madh në këtë drejtim, sikurse edhe debate të mëdha pasi një nga shqetësimet kryesore

është korrupsioni në procedurat e prokurimit publik. Në këtë temë do të trajtojmë lidhjen

midis procedurave të tenderimit dhe korrupsionit dhe fazat e shfaqjes së kësaj dukurie.

Fjalë kyce: Prokurim publik, korrupsion, autoritet kontraktues, politika, operator

ekonomik.

Prokurimi publik në përgjithësi i referohet blerjeve nga ana e organeve qeveritare

prej ofertuesve të jashtëm të mallrave dhe shërbimeve, ku këto organe duhet t’i

kryejnë sipas rregullit detyrat që kanë të bëjnë me shërbimet publike.1 Gjatë dekadave

të fundit prokurimi public pati një zhvillim të përshpejtuar dhe qeveritë e shteteve

lindore u vunë nën presion që të ndërrmerrnin reforma më të mëdha në këtë fushë

gjatë viteve 902. Të gjitha vendet në zhvillim apo vendet në tranzicion u inkurajuan

që të adaptojnë rregullat e prokurimit publik në përputhshmëri me komunitetin

ndërkombtar apo me organizatat ekonomike rajonale dhe ndërkombtare. Për herë

të parë koncepti i prokurimit publik në vendin tonë është shfaqur pas viteve 90. Në

Shqipëri rregulli i parë në fushën e prokurimit publik është nxjerrë më 22.3.1993 në

bazë të vendimit të Këshillit të Ministrave nr. 191, për sistemin e blerjeve publike

dhe shërbimet që kryejnë ndërrmarrjet dhe institucionet shtetërore dhe institucionet

që financohen nga buxheti i shtetit3. Ligji i parë për prokurimin publik ka hyrë në

fuqi në vitin 1995, ligj i cili ka shtrirë veprimin e tij deri në vitin 2006, vit i cili

shënon edhe hartimin e një ligji të ri. Qeveritë, në

nivel global janë ndër blerësit kryesor të mallrave, shërbimeve dhe punëve. Sipas

një raporti të përgatitur nga Odiamo dhe Kamau në vitin 2003, vlera e përafërt e

prokurimeve qeveritare në tërë botën rreth 15 vite më parë, në vitin 1998 arrinte

shumën rreth 2.000 miliardë dollar. Kjo është e përafërt me 7 % të prodhimit bruto

të tërë botës ose rreth 30 % të tërë tregëtisë botërore4. Ndërsa në vendet e Bashkimit

Europian gjatë vitit 2002 nëpërmjet prokurimit publik janë shpenzuar 16.3 % e

1Arrosmith, Sue “Governement Procurement in ËTO”: the concept and importance of Procurement –,

School of Laë University of Nottingham, faqe 2.

2 Thai V. Khi, Advancing Public Procurement: Practices, Innovation and Knoëledge Sharing PrAcademics

Press Boca Raton, Florida, USa, faqja 1.

3 Vendimi nr. 191 i Këshillit të Ministrave të Shqipërisë I datës 22.03.1993.

4 The National Institut of Governmental Purchasing USA, Florida- Journal of Public Procurement, volume

6: 2006.