The dimension of constitutional protection and the guarantee of citizen rights and freedoms-A comparative view of the Constitution of the Republic of Kosovo with the Constitutions of neighbouring countries: Albania, Macedonia, Serbia, Montenegro and Greece

• Author: Kadri Kryeziu?
• Position: Vice rector and Professor at the University of Prizren, Kosovo
• Pages: 31-40

Αχαδεµιχ ϑουρναλ οφ Βυσινεσσ, Αδµινιστρατιον, Λαω ανδ Σοχιαλ Σχιενχεσ

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ςολ. 2 Νο. 3

Νοϖεµβερ 2016

ΙΣΣΝ 2410−3918

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

31

Τηε διµε νσιον οφ χονστιτυτιοναλ προτεχτιον ανδ τηε γυαραντεε οφ χιτιζεν ριγητσ

ανδ φρεεδοµσ−Α χοµπαρατιϖε ϖιεω οφ τηε Χονστιτυτιον οφ τηε Ρεπυβλιχ οφ

Κοσοϖο ωιτη τηε Χονστιτυτιονσ οφ νειγηβουρινγ χουντριεσ: Αλβανια, Μαχεδο−

νια, Σερβια, Μοντενεγρο ανδ Γρεεχε

Προφ. ∆ρ Καδρι Κρψεζιυ∋1

ςιχε ρεχτορ ανδ Προφεσσορ ατ τηε Υνιϖερσιτψ οφ Πριζρεν, Κοσοϖο

Αβστραχτ

Ιν δι! ερεντ ηιστοριχ περιοδσ οφ τιµε ανδ ιν ϖαριουσ πολιτιχαλ ρεγιµεσ, πεοπλε φελτ φρεε ανδ ενϕοψεδ

τηειρ ριγητσ ιν δι! ερεντ ωαψσ, βυτ ϖερψ λι∃ λε ωασ σαιδ αβουτ ινδιϖιδυαλ φρεεδοµσ, ασ ιτ ωασ σαιδ

µορε αβουτ χολλεχτιϖε φρεεδοµσ. Τηε τερµ φρεεδοµ ισ αν αντιθυε, ηιστοριχ τερµ. Τηε χορπυσ οφ

ηυµαν ριγητσ ανδ φυνδαµενταλ φρεεδοµσ ηασ βεεν στυδιεδ σινχε τηε ανχιεντ τιµεσ, ινχλυδινγ

µιδδλε αγεσ υντιλ µοδερν τιµεσ οφ ηυµαν χιϖιλιζατιον. Ηοωεϖερ, τηε οριγιν φορ προτεχτιον οφ

τηεσε ριγητσ ανδ φρεεδοµσ ωασ σανχτιονεδ ιν τηε χονστιτυτιοναλ ασπεχτ ιν Μαγνα Χηαρτα ισσυεδ

ον 15−τη οφ ϑυνε 1215, ωηιχη χοµπρισεσ τηε µιλεστονε ιν τηε ηιστορψ οφ χονστιτυτιοναλ ρεγιµεσ

ον ηυµαν ριγητσ ανδ φρεεδοµσ. Τηε προτεχτιον οφ ηυµαν ριγητσ ανδ φυνδαµενταλ φρεεδοµσ

ισ αδµι∃ εδ βψ εϖερψονε. Τηατ ισ εµβεδδεδ ιν ωρι∃ εν χονστιτυτιονσ ωορλδωιδε, ασ ωελλ ασ ιν

τηε Υνιτεδ Νατιονσ Χηαρτερ, # ναλ αχτ οφ τηε Χονφερενχε οφ τηε Οργανιζατιον φορ Σεχυριτψ ανδ

Χοοπερατιον ιν Ευροπε (ΟΣΒΕ) κνοων ασ Ηελσινκι Αχτ. Τηε µαϕοριτψ οφ δεµοχρατιχ χονστιτυτιονσ

αδοπτεδ α∀ ερ τηε Σεχονδ Ωορλδ Ωαρ, ανδ τηε λατεστ χονστιτυτιονσ οφ τηε χουντριεσ οφ Σουτη−

εαστερν Ευροπε, γιϖε αν ιµπορταντ πλαχε το τηε εϖιδενχινγ ανδ γυαραντεεινγ οφ ηυµαν ριγητσ

ανδ φυνδαµενταλ φρεεδοµσ.

Κεψωορδσ: Χονστιτυτιον, Κοσοϖο, Αλβανια, Μοντενεγρο, Σερβια, Γρεεχε.

Ιντροδυχτιον

Ιν τηε εντιρε λιφε οφ ηυµαν σοχιετψ, τηε ηυµαν ριγητσ χονχεπτ, τογετηερ ωιτη τηε ονεσ οφ

εθυαλιτψ, αυτονοµψ ανδ τηε χονχεπτ οφ φυνδαµενταλ φρεεδοµσ, ωασ τηε µοστ σενσιτιϖε,

τηε µοστ χοµπλεξ, εϖεν τηε µοστ χηαλλενγεαβλε ονε (Οµαρι + Αναστασι, 2010, 89).

Τηε ανχιεντ σλαϖε ηυµαν ωασ αδϖανχεδ ιντο µεδιεϖαλ σλαϖε ηυµαν, ανδ τηε λαστ ονε

# γητινγ φορ ηισ ρεαλ βεινγ ωιλλ χοµε ουτ τηε σελφ−χλοσινγ χιρχυιτ ανδ ωιλλ προγρεσσ ιντο

τηε ρεαλ ηυµαν: τηε µοδερν σλαϖε (Στατοϖχι, 1999, 217). Τηε χορπυσ οφ φυνδαµενταλ

φρεεδοµσ ανδ ηυµαν ριγητσ ηασ βεεν στυδιεδ σινχε τηε ανχιεντ τιµε, τηεν ιν τηε µιδδλε

αγεσ υντιλ µοδερν τιµε οφ ηυµαν χιϖιλισατιον. Ηοωεϖερ, τηε # ρστ οριγιν ον προτεχτιον

οφ τηεσε ριγητσ ανδ φρεεδοµσ ωερε σανχτιονεδ ιν χονστιτυτιοναλ τερµσ ιν Μαγνα

Χηαρτα Λιβερτατυµ αδοπτεδ ον 15−τη οφ ϑυνε 1215, ωηιχη χοµπρισεσ τηε χορνερστονε

ιν τηε ηιστορψ οφ χονστιτυτιοναλ ρεγιµεσ ον ηυµαν ριγητσ ανδ φρεεδοµσ (Ισµαιλι, 2001,

99). Τηε χονχεπτ οφ ηυµαν ριγητσ ηασ εντερεδ ιντο τηε πολιτιχαλ ϖοχαβυλαρψ ιν 1679

ανδ ιν 1776, βψ τηε Ενγλιση ανδ Αµεριχαν στατεµεντσ ον τηε ριγητσ οφ τηε ινδιϖιδυαλ.

Τηερε αρε τωο ηιστοριχαλ στατεµεντσ κνοων ον ηυµαν ριγητσ σιγνεδ ιν 1789: τηε # ρστ,

=1 Προφ. ∆ρ Καδρι Κρψεζιυ ωασ α δρα∀ ερ οφ τηε Χονστιτυτιον οφ τηε Ρεπυβλιχ οφ Κοσοϖο, α ϑυδγε ανδ ςιχε Πρεσιδεντ

οφ τηε Χονστιτυτιοναλ Χουρτ οφ Κοσοϖο ιν τηε περιοδ 2009−2015. Ηε ισ χυρρεντλψ ςιχε Ρεχτορ οφ τηε Υνιϖερσιτψ οφ

Πριζρεν Υκσηιν Ηοτι.