Ayuda estatal – Polonia — Ayuda estatal SA.43127 (2015/NN) (ex 2015/N) - Reestructuración de los ferrocarriles regionales de Polonia — Invitación a presentar observaciones en aplicación del artículo 108, apartado 2, del Tratado de Funcionamiento de la Unión Europea

• Section: Anuncios

4.5.2018 ES Diario Oficial de la Unión Europea C 158/10

Por carta de 23 de enero de 2018, reproducida en la versión lingüística auténtica en las páginas siguientes al presente resumen, la Comisión notificó a Polonia su decisión de incoar el procedimiento previsto en el artículo 108, apartado 2, del Tratado de Funcionamiento de la Unión Europea en relación con la ayuda antes citada.

Los interesados podrán presentar sus observaciones sobre la ayuda respecto de la cual la Comisión ha incoado el procedimiento en un plazo de un mes a partir de la fecha de publicación del presente resumen y de la carta siguiente, enviándolas a:

Comisión Europea Dirección General de Competencia Registro de Ayudas Estatales 1049 Bruxelles/Brussel Fax + 32 2 296 12 42 Stateaidgreffe@ec.europa.eu

Dichas observaciones se comunicarán a Polonia. Los interesados que presenten observaciones podrán solicitar por escrito, exponiendo los motivos de su solicitud, que su identidad sea tratada de forma confidencial.

El 21 de septiembre de 2015, Polonia notificó la concesión de una ayuda para la reestructuración de los ferrocarriles regionales polacos (Przewozy Regionalne Sp. z o.o., en lo sucesivo «PR») por un importe de 770,3 millones de eslotis polacos (PLN) (unos 181 millones EUR). La ayuda se pagó el 30 de septiembre de 2015.

La ayuda de reestructuración notificada fue concedida por la Agencia de Desarrollo Industrial en forma de inversión en capital.

Además de la ayuda notificada, la Comisión ha detectado medidas adicionales que parecen constituir una ayuda estatal («medidas de pre-reestructuración»), a saber: i) las compensaciones por la prestación de servicios públicos en el período 2001-2004 concedidas a posteriori en el período 2006-200; ii) la reestructuración de la deuda por empresas públicas en 2007-2014; iii) el aplazamiento del pago de las obligaciones de empresas públicas en el período 2009-2014 y iv) ayudas a la formación, la contratación y de otro tipo, concedidas entre 2006 y 2015 por encima del umbral de minimis.

La Comisión considera que PR es una empresa en crisis en el sentido de las Directrices de salvamento y reestructuración (1) (en lo sucesivo, «Directrices»).

Dado que las medidas respecto de las cuales la Comisión ha incoado el procedimiento de investigación formal proceden de fondos estatales y son imputables al Estado, ofrecen a PR una ventaja económica selectiva, falsean o amenazan con falsear la competencia y afectan al comercio entre los Estados miembros, la Comisión ha llegado a la conclusión preliminar de que constituyen ayuda estatal en el sentido del artículo 107, apartado 1, del TFUE.

En lo que respecta a su compatibilidad, la Comisión considera que, habida cuenta de la naturaleza de la medida y las dificultades de PR, los criterios de evaluación pertinentes serían los relativos a las ayudas de salvamento y de reestructuración de empresas en crisis a efectos del artículo 107, apartado 3, letra c), del TFUE a la luz de las Directrices. En esta fase del procedimiento, la Comisión alberga dudas sobre el cumplimiento de las condiciones establecidas en las Directrices.

En particular, la Comisión va a investigar si PR cumple el principio de «ayuda única» puesto que, al parecer, antes de que se concediera la ayuda de reestructuración notificada, PR ya se había beneficiado de ayudas públicas a través de las medidas de pre-reestructuración descritas anteriormente.

Además, la Comisión no está segura de que PR haya aportado una contribución propia suficiente para cubrir los costes de reestructuración, como se exige en las Directrices.

La Comisión también duda de que las medidas liberalizadoras propuestas por las autoridades polacas sean suficientes para mitigar el falseamiento de la competencia ocasionado por la ayuda.

Por todas las razones expuestas, la Comisión alberga dudas sobre la compatibilidad de la ayuda con el mercado interior y, por lo tanto, ha decidido incoar el procedimiento de investigación formal.

Por último, teniendo en cuenta las características específicas del sector del transporte nacional de pasajeros por ferrocarril, que no está abierto a la competencia a escala de la UE, la Comisión considera justificado reflexionar sobre si la ayuda concedida a las empresas en crisis de este sector que no cumpla todos los criterios de las Directrices no podría, en determinadas condiciones, considerarse compatible con el mercado común directamente con arreglo al artículo 107, apartado 3, letra c), del TFUE.

De conformidad con el artículo 16 del Reglamento (UE) n.o 2015/1589 del Consejo (2), toda ayuda concedida ilegalmente podrá ser recuperada de su beneficiario.

Komisja pragnie poinformować Polskę, że po przeanalizowaniu przekazanych przez władze polskie informacji na temat wyżej wymienionego środka pomocy podjęła decyzję o wszczęciu postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

(1) W dniu 21 września 2015 r. Polska zgłosiła pomoc na restrukturyzację dla Przewozów Regionalnych Sp. z o.o. („PR”) opiewającą na kwotę 770,3 mln PLN (około 181 mln EUR) (3). Pomoc przyznano w dniu 30 września 2015 r. w formie inwestycji kapitałowej dokonanej przez należącą w 100 % do Skarbu Państwa Agencję Rozwoju Przemysłu (ARP). Z uwagi na fakt, że pomocy udzielono bez uprzedniego zatwierdzenia przez Komisję, naruszono tym samym klauzulę zawieszającą, o której mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i art. 3 rozporządzenia Rady (UE) 2015/1589 (4). Dlatego też zgłoszony środek zarejestrowano jako pomoc niezgodną z prawem (2015/NN), a przepisami proceduralnymi mającymi zastosowanie są przepisy określone w rozdziale III powyższego rozporządzenia.

(2) Komisja zwróciła się o przekazanie dodatkowych informacji w dniach (i) 27 listopada 2015 r., (ii) 23 listopada 2016 r. i (iii) 30 czerwca 2017 r.; Polska udzieliła odpowiedzi w dniach (i) 16 lutego 2016 r., 4 marca 2016 r. i 3 czerwca 2016 r., (ii) 9 stycznia 2017 r. oraz (iii) 28 lipca 2017 r. Ponadto Polska przekazała informacje w dniach 11 stycznia 2017 r., 1 lutego 2017 r. i 20 czerwca 2017 r. Komisja odbyła spotkania z władzami polskimi w dniach 8 kwietnia 2016 r., 26 kwietnia 2016 r., 21 września 2016 r., 11 stycznia 2017 r. i 4 lipca 2017 r.

(3) PR to największy przewoźnik świadczący usługi pasażerskich kolejowych przewozów regionalnych w Polsce, którego udział w polskim rynku wynosi około 27 %, jeżeli chodzi o liczbę przewożonych pasażerów, i około 50 %, jeżeli chodzi o pracę eksploatacyjną mierzoną pociągokilometrami. Spółka PR, której siedziba mieści się w Warszawie, działa w 15 spośród 16 polskich regionów (województw) i jest jedynym dostawcą publicznych usług pasażerskich przewozów regionalnych w siedmiu województwach, w większości najsłabiej rozwiniętych gospodarczo.

(4) Właścicielami spółki PR było uprzednio 16 samorządów województw. W wyniku udzielenia pomocy na restrukturyzację, jej aktualnym właścicielami są ARP, która posiada 50 % akcji + 1 akcję w PR, oraz 16 samorządów województw. Spółka zatrudnia około 9 000 osób i kwalifikuje się jako duże przedsiębiorstwo. Wszystkie regiony, w których PR prowadzi działalność, kwalifikują się do otrzymania pomocy regionalnej zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE.

(5) Główna działalność PR polega na świadczeniu publicznych usług transportu pasażerskiego na szczeblu regionalnym, na mocy umów o świadczenie usług publicznych zawieranych z samorządami województw, finansowanych za pomocą rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych. Ponadto – na znacznie mniejszą skalę – PR świadczy usługi przewozów międzynarodowych i transgranicznych oraz usługi w zakresie dzierżawy i napraw taboru kolejowego. W przeszłości spółka PR świadczyła również komercyjne usługi przewozów międzywojewódzkich, ale zaprzestała tej działalności we wrześniu 2015 r.

(6) Konkurenci PR to ośmiu przewoźników „wewnętrznych” (tzw. przewoźnicy „in-house”) (5), którzy zasadniczo prowadzą działalność na obszarze jednego województwa i są własnością samorządu tego województwa, oraz jeden przewoźnik „zewnętrzny”, tj. Arriva RP, spółka zależna Deutsche Bahn. Konkurenci PR prowadzą działalność na wybranych trasach, które zazwyczaj koncentrują się wokół większych miast. W rezultacie PR często posiada znaczny udział w rynku nawet w tych województwach, w których działalność prowadzi więcej niż jeden przewoźnik.

(7) Zgodnie z polskim prawem odpowiedzialność za organizację publicznych przewozów kolejowych na szczeblu regionalnym spoczywa na województwach. Usługi w tym zakresie są świadczone na mocy umów o świadczenie usług publicznych zawieranych między organizatorem takich przewozów (samorządem województwa) a przewoźnikiem. Organizator może udzielić zamówienia na świadczenie usług transportowych w trybie bezpośredniego powierzenia albo przetargu konkurencyjnego. W praktyce najczęściej korzysta się z tego pierwszego rozwiązania. W rozkładzie jazdy na lata 2016–2017 około […] (6) % pracy eksploatacyjnej odbywa się w ramach bezpośrednich powierzeń.

(8) W opinii władz polskich w przypadkach, w których w przeszłości organizowano przetargi konkurencyjne, PR był często jedynym oferentem. Wynikało to z faktu, że pozostali przewoźnicy uznali trasy będące przedmiotem postępowania przetargowego za mało atrakcyjne z ekonomicznego punktu widzenia lub, w przypadku przewoźników „in-house”, nie byli zainteresowani składaniem ofert, które dotyczyły tras spoza „ich” województw. Poza Arriva RP żaden inny przewoźnik „zewnętrzny” – krajowy czy zagraniczny – nigdy nie wyraził zainteresowania wejściem na polski rynek regionalnych przewozów kolejowych.

(9) Choć niektóre sektory transportu kolejowego (np. sektor transportu towarowego i sektor międzynarodowych przewozów pasażerskich) zostały już zliberalizowane na szczeblu UE, krajowy rynek przewozów pasażerskich może nadal być zamknięty na konkurencję. Zgodnie z czwartym pakietem kolejowym (7) zamówienia publiczne na usługi kolejowego publicznego transportu...