Agjencionet e BE-së

• Author: Bashkim Zahiti
• Position: Universiteti i Prizrenit 'Ukshin Hoti'1
• Pages: 453-459

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Special Issue No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania June 2015

453

Agjencionet e BE-së

Prof.Ass.Dr. Bashkim Zahiti

Universiteti i Prizrenit “Ukshin Hoti”1

Abstrakt

Agjencionet e BE-së janë persona të pavarur juridik të cilat janë themeluar me qëllim që të

ushtrojnë kompetenca të caktuar në kuadër të së drejtës evropiane. Ato kanë detyra specike

teknike, shkencore dhe administrative në fusha të caktuara. Në përgjithësi ekzistojnë mbi 40

agjencione të ndryshme të BE-së të cilat ndahen në katër kategori të ndryshme: agjencionet e

decentralizuara, agjencionet ekzekutive, agjencionet e Euroatomit dhe Instituti evropian për

inovacion për teknologji. Agjencionet e BE-së, varësisht se cilës kategori i takojnë, i nënshtrohen

një kontrolli administrativ nga organet përkatëse si: Komisioni Evropian, Auditori brendshëm,

Oce Européen de LutteAnti-Fraude (OLAF) dhe Auditori i Përgjithshëm.

Fjalët kyçe: E drejtë evropiane, agjencionet, kategoritë, kontrolli, organet.

Hyrje

Agjencionet e BE-së janë juridikisht institucione te pavarura te cilat janë themeluar me

qëllim që në kuadër te drejtës evropiane të ushtrojnë kompetenca të caktuara për BE-

në dhe shtetet anëtare në fushëlëmitë e ndryshme. Detyrat e agjensioneve të BE-së kanë

të bëjnë me çështjet ligjore, teknike dhe shkencore. Veprimtaria e agjensioneve të BE-

së shtrihet nga vëzhgimi e konsulenca deri tek vendimmarrja dhe kontrolli në fusha të

caktuara. Fillet e themelimit të agjencioneve të BE-së i gjejmë në vitet e 60-ta ndërsa një

hovë të themelimit të tyre mbas vitit 2000.

Baza ligjore

Fillimisht duhet të theksohet se për dallim nga Organet themelore të BE-së të cilat janë të

themeluara në bazë të burimeve primare të së drejtës evropiane, respektivisht traktateve

themeluese, agjencionet e BE-së themelohen në bazë të akteve juridike të vetë organeve

themelore te BE-së, pra në bazë të burimeve sekondare. Me burimet sekondare të së drejtës

evropiane janë për t’u nënkuptuar të gjitha ato akte juridike të organeve të Bashkimit

Evropian që miratohen në bazë të kontratave themeluese. Burimet sekondare kanë një

rang në të ultë (forcë juridike më të vogël) se burimet primare të së drejtës evropiane.

Nga kjo rrjedh se ato gjithmonë duhet të jenë në harmoni të plotë me burimet primare

të drejtës evropiane (Zahiti, 2013, 21). Në bazë të dispozitës të nenit 288 të „TMPBE”

(Traktatit mbi Mënyrën e Punës të Bashkimit Evropian) aktet e organeve të Bashkimit

Evropian sipas natyrës dhe karakterit juridik që kanë ndahen në: rregullore, direktiva,

vendime, rekomandime dhe mendime.

1Autori është Profesor i Fakultetit Juridik dhe anëtar i Këshillit Drejtues të Universitetit Publik të

Prizrenit „Ukshin Hoti“.