Gjakova me burimet saj natyrore, hidronimet kryesore në Republikën e Kosovës, veçoritë semantike dhe strukturore të toponimisë shqiptare që dëshmojnë hershmëri dhe unitet

• Author: Zeki Morina
• Pages: 242-245

242

ςολ. 2 Νο. 2

Σεπτεµβερ, 2016

Βαλκαν ϑουρναλ οφ Ιντερδισχιπλιναρψ Ρεσεαρχη

ΙΙΠΧΧΛ Πυβλισηινγ, Τιρανα−Αλβανια

ΙΣΣΝ 2410−759Ξ

Αχχεσ ονλινε ατ ωωω.ιιπχχλ.οργ

Γϕακοϖα µε βυριµετ σαϕ νατψρορε, ηιδρονιµετ κρψεσορε ν Ρεπυβλικν ε

Κοσοϖσ, ϖεοριτ σεµαντικε δηε στρυκτυρορε τ τοπονιµισ σηθιπταρε θ

δσηµοϕν ηερσηµρι δηε υνιτετ

Πη∆ Ζεκι Μορινα

Γϕακοϖα µε ρρετηιν, θ νγα λασητσια, κισητε ποζιτ τ πρσητατσηµε γϕεογρα∃ κε. Θψτετι

σητριηετ ν πϕεσν ϕυγπερνδιµορε τ φυσηγροπσ σ Ρραφσηιτ τ ∆υκαγϕινιτ, ν µεσ τ ρρυγσ

Πριζρεν−Πεϕ.Νπρ κτ ϖενδβανιµ καλοντε ν τ καλυαρν νϕ πϕεσ ε ρρυγσ ςια δε Ζεντα, ε

χιλα ∃ λλοντε νγα Σην Γϕινι ν ∆ετιν Αδριατικ,ϖαζηδοντε νπρ θψτετιν ε Σηκοδρσ ε λυγινσ σ

λυµιτ τ ∆ρινιτ τ Βαρδη ν δρεϕτιµ τ Πριζρενιτ δηε µ τυτϕε δρεϕτ λινδϕεσ ν Νιση, (κψ ι φυνδιτ

θψτετ ν κυ∃ Κοσοϖ−Σερβι),Σο≅ ε δηε ν Κοστανδινοποϕ.Τε ςαυ ι Σπασιτ κϕο ρρυγ νδαηεϕ ν

δψ δρεϕτιµε: νϕρα ϖαζηδοντε δρεϕτ Πριζρενιτ, νδρσα τϕετρα νπρ λυγινν ε Κρυµσ, ανσ σ

δϕατητ τ ∆ρινιτ τ Βαρδη, φσηατιτ Λεταϕ δηε Θαφσ σ Πρυσηιτ αρριντε ν Γϕακοϖ δηε Πεϕ.

Γϕακοϖα σητριηετ µιδισ γϕερσισ γϕεογρα∃ κε 42.390 δηε γϕατσισ 20.430 ν βρεγυν ε µαϕτ τ

λυµιτ τ Ερενικυτ, ν λινδϕε τ πλαϕσ σ ∩αβρατιτ, ν τ δψ αντ ε λυµιτ Κρενα, ν νϕ λαρτσι

µβιδεταρε πρεϕ 365 µετραση. Φυσηγροπν ε Γϕακοϖσ ε πρσηκοϕν 80 ρρϕεδηϕε τ υϕραϖε

σιπρφαθσορ θ βυροϕν ν ϖερι νγα ϖαργυ µαλορ ι Χρµϕανιτ δηε νγα κυρορατ µαλορε ν ϕυγ

τ θψτετιτ. Τ 80 πρροϕετ δερδηεν ν λυµιν Ερενικ , ι χλι µε δεγτ ε τ& , ε υϕιστε φυσην πϕελλορε

τ Γϕακοϖσ. Κψ λυµ βυρον νγα λιθενετ ακυλλναϕορ τ Γϕεραϖιχσ δηε δερδηετ ν ∆ρι. Εσητ ι

γϕατ 51 κµ. Πρεϕ δεγϖε τ τ& τ µαϕτα σητ Βιστριχα ε Λλοθανιτ, θ βυρον πρεϕ λαρτσισ Πλλοα

ν περνδιµ τ Γϕεραϖιχσ δηε, δυκε ε νδαρ Γϕακοϖν µε εµριν ε λυµιτ Κρενα ν δψ πϕεσ,

θ δερδηετ ν λυµιν Ερενικ. Τραϖα δηε Τρακανιθι ϕαν δψ λυµενϕ τιπικ φυσηορ θ δερδηεν ν

Ερενικ.

Ν βαζ τ ποζιτσ γϕεογρα∃ κε, τ πασυριϖε νατψρορε δηε τ κον∃ γυραχιονιτ τ τερρενιτ τ

Γϕακοϖσ µε ρρετηιν µυνδ τ συποζοϕµ σε κϕο τρεϖ ισητε ε βανυαρ θ νγα παραηιστορια.

ςαρρεζα τυµυλαρε ν φσηατρατ ε αφρτα Βερκοχ ε Μογλιχ δηε γϕετϕε τ τϕερα τ ραστιτ (δψ πιτοσ,

τρε γψπα τ υϕσϕελλσιτ ροµακ, µονυµεντε επιγρα∃ κε σεπυλκραλε) δσηµοϕν πρ ϕετν ε ιλιρϖε

ν κτ τρεϖ.

Πρεϕαρδηϕα ε τοπονιµιτ Γϕακοϖα

Φορµατ ε εµρτιµιτ τ θψτετιτ πσυαν νδρψσηιµε γϕατ σηεκυϕϖε.Φορµα µ ε ϖϕετρ

ϑακοϖ ρρϕεδη νγα ρρνϕα ϑακ αντροπονιµ ι πρηαπυρ νδρ σηθιπταρ ϖενδσ δηε

πραπασητεσα οσµανισητε οϖασι θ δο τ τηοτ φυση. Πρα ϑακ οϖασι δο τ τηοτ φυσηατ

ε ϑακυτ, νγασε ϑακ ςυλα, σιπασ τραδιτσ, ε λεϕοι Ηαδυµ αγν τ νδρτοι ξηαµιν

δηε οβϕεκτετ τ τϕερα µε κυσητ θ θψτετι ι αρδησηµ τ εµροηεϕ µε εµριν ε τ& .

Πρ µοσ τυ ζγϕατυρ, σεπσε κα µϕα% κα τ ∀ ιτετ πρ Γϕακοϖν, δο τ δαλιµ σιπασ τ

δηναϖε στυδιµορε θ κα βρ Προφ.δρ.Ρεξηεπ ∆οι πρ τοπονιµιν ε Γϕακοϖσ ν

λιβρινΟνοµαστικ ιλιρε−σηθιπταρε ν Βαλλκαν φθ.305, κυ σηκρυαν: Γϕακοϖα µ 1485

σηφαθετ σι :Φσηατι Γϕακοϖια⊄σητ (ϖενδ) παζαρι. Ατηερ κισητε 54 σητπι δηε κισητε

προνα βυϕθσορε,θ προδηονιν γρυρ, τηεκρ, ελβ, κυµβυλλα, µελ, περιµε δηε κισητε

τρε µυλλινϕ, πρ τ χιλατ πασυρι βανορτ ε Γϕακοϖσ δυηεϕ τι παγυανιν ατηερ πυσητετιτ

τυρκ τακσα, ασητυ σι πρ βλετ, δερρα δηε περιµε.(∆ΡΣΣΗ−1485 ]∆ε% ερι ι ρεγϕιστριµιτ

τ Σανξηακυτ τ Σηκοδρσ ι ϖιτιτ 1485, ( παραθιτϕα, ηψρϕα, τρανσλιτεριµι δηε κοµεντετ

νγα Σ.Πυλαηα,Τιραν, 1974 ). Σιπασ Γλ.Ελεζοϖιθιτ, Γϕακοϖα σητ τρεγ ρρετη Ερενικυτ,

σητ ϖενδι ι κρψεσηε∃ τ σερβΜβιεµρ σιπασ ϖενδιτ, σεπσε ν Καταστιγυν ε ∆εϖιθιτ