Kriza jugosllave, dhe dështimi i përpjekjeve diplomatike të Europës për zgjidhjen e saj

• Author: Orjon Ago - Metin Venxha
• Position: Universiteti F.S.Noli, Fakulteti i Edukimit dhe Filologjisë, Departamenti i Histori-Gjeografisë
• Pages: 354-365

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 2 No. 1

May, 2016

354

Kriza jugosllave, dhe dështimi i përpjekjeve diplomatike të Europës për

zgjidhjen e saj

Orjon Ago

Universiteti F.S.Noli

Fakulteti i Edukimit dhe Filologjisë

Departamenti i Histori-Gjeografisë

Metin Venxha

Universiteti F.S.Noli

Fakulteti i Edukimit dhe Filologjisë

Departamenti i Histori-Gjeografisë

Abstrakt

Jugosllavia u përfshi nga një krizë e përgjithshme në vitet 80 të shek të kaluar. Kriza

kishte një karakter të shumëanshëm, si një krize ekonomike, politike dhe shoqërore. Kjo

krizë kulmoi në vitet 90 më përplasjen armatosur midis republikave të saj. Aspekti më i

errët kësaj krize ishte dhuna me të cilën u ballafaquan pakicat kombëtare. Evropa përjetoi

ringjalljen nacionalizmit kur rajoni i Ballkanit u përfshi nga konflikte etnike që ishin

kërcënim serioz për stabilitetin dhe unitetin e Evropës. Çdo institucion në fushën e vet, si

Komuniteti Europian, Bashkimi Evropian, OKB dhe shtete si ShBA ndërmorën inisiativa

kryesisht diplomatike por edhe ushtarake me qëllim uljen e tensioneve dhe arritjen e

paqes. Këto organizata u përpoqën të bashkërendojnë përpjekjet e tyre për të zhvilluar

një sistem koherent për mbrojtjen e minoriteteve kombëtare.Mbrojta e minoriteteve

është një faktor i rëndësishëm për stabilitetin e Ballkanit Perëndimor. Shtetet aspiruese

të Ballkanit Perëndimor janë shoqëri shumetnike që aspirojnë të anëtarësohen në BE,

gjykuar sipas progresit të KE, ngecin në implementimin e pjesës së kriterit politik të

Kopenhagës, që ka të bëjë me respektimin e të drejtave të minoriteteve. Siç është e njohur,

të drejtat e njeriut dhe të minoriteteve mbeten objektiv i Bashkimit Evropian në politikën

e tij të jashtme.

Fjalë Kyçe: Kriza, diplomacia, bisedime, marrëveshje.

Hyrje

Kriza jugosllave e viteve 90 ishte një krizë që në vetvete përmbante një sërë

komponentësh, të natyrës ekonomike, politike, ushtarake, por edhe një krizë

gjeostrategjike. Si pasojë e këtij kompleksiteti dhe rëndësi një numër i rëndësishëm

aktorësh ndërkombëtare si BE, NATO, OKB-ja u përfshinë në zgjidhjen e saj. Suksesi

ekonomik i Federatës Jugosllave në tre dekadat e para të historisë së saj ishte, edhe

falë aftësisë së saj për të gjetur një hapësirë të vlefshme jashtë dy blloqeve ideologjike

duke krijuar një “pol tretë” relativisht të pavarur nga dialektika e Luftës së Ftohtë.

Në vitet 1985-1986, sistemi i konsoliduar bipolar i marrëdhënieve ndërkombëtare

ndryshoi thellësisht duke dhënë shenjat e para të një përmirësimi gradual të