Kurrikula 'e fshehtë' dhe roli i saj në edukimin gjinor të nxënësve

• Author: Aida Zhupa
• Position: Shkolla 'Hoteleri-Turizëm', Tiranë
• Pages: 158-169

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 3

January 2016

158

Kurrikula “e fshehtë” dhe roli i saj në edukimin gjinor të nxënësve

Aida Zhupa

Shkolla “Hoteleri-Turizëm”, Tiranë

Abstrakti

Kurrikula shkollore konsiderohet si një proces, organizimi i të cilës arrihet si rezultat i

bashkëveprimit të ngushtë të dy formave të saj: kurrikulës së planifikuar, e cila përmban

të gjitha dokumentet zyrtare që ndihmojnë mësuesit të realizojnë procesin e

mësimdhënies/nxënies në klasë, si dhe kurrikulës së “fshehtë”, e cila përfshin gjithçka që

ndodh brënda institucionit shkollor, si një proces i vazhdueshëm socializimi me vlera

dhe norma të rëndësishme shoqërore. Ndër proceset më kryesore mund të përmendim

ndërveprimet mes mësuesve dhe nxënësve, nxënësve me njëri-tjetrin dhe ndikimin e

teksteve shkollore, për një formim të nxënësve pa paragjykime dhe barriera sociale. Në

këtë punim është trajtuar dimensioni gjinor në edukim, mënyra se si trajtohet ai nga

autorë të ndryshëm në tekstet shkollore, si dhe sa e realizon shkolla jonë këtë detyrim,

përmes krijimit të një klime të përshtatshme barazie mes djemve dhe vajzave. Në bazë

të konkluzioneve të nxjerra nga analiza e anketimeve të realizuara tek nxënësit dhe

mësuesit e shkollave të mesme të Tiranës, janë analizuar problematikat që vihen re më

tepër në marrëdhëniet e krijuara në mjediset shkollore, të cilat shpesh bëhen shkak për

një trajtim të pabarabartë të dy gjinive. Një nga çështjet që duhet trajtuar me kujdes

është roli i mësuesit, i cili me personalitetin e tij luan një rol të rëndësishëm në edukimin

e nxënësve, por që shpesh është bartës i paragjykimeve dhe mentaliteteve të trashëguara

nga mjedisi social, arsimor, në të cilin është formuar. Nuk duhet harruar se dhe vetë

nxënësit sjellin gjithashtu në shkollë sjellje jo të drejta gjinore, të edukuara nga familja,

shoqëria dhe komuniteti të cilit i përkasin. Punimi përpiqet të hedh dritë edhe mbi tekstet

shkollore, si instrumente kryesore në përcjelljen e dijes dhe formimin e nxënësve, bazuar

në një analizë sasiore dhe cilësore nga këndvështrimi gjinor, në lëndët shoqërore, të

arsimit parauniversitar në Shqipëri. Mësuesi, së bashku me tekstet shkollore duhet ta

përmbushin sa më mirë misionin fisnik të arsimit, për emancipmin shpirtëror, progresin

material dhe zhvillimin social të nxënësve si individë të barabartë shoqëror.

Fjale kyçe: Kurrikula, roli, edukimi gjinor, nxënës.

Hyrje

Kurrikula “e fshehtë”, apo siç njihet ndryshe programi i “fshehtë”, përgjithësisht

njihet si “proces i socializimit në shkollë” (Kentli, 2009: 83). Ajo ka si funksion

përforcimin e besimeve, vlerave dhe normave dominuese të nxënësve (Giroux &

Penna, 1979). Dallimi mes kurrikulës formale dhe kurrikulës së fshehur është se,

ndërsa e para përmban, në mënyrë të hapur, atë që nxënësit kanë si qëllim për të

mësuar, e dyta përfshin çdo gjë që ata e mësojnë në mënyrë të paprogramuar (Lee,

2014: 40). Kurrikula e fshehtë përfshin gjithçka që ndodh në shkollë, në të gjitha

llojet e marrëdhënieve sociale që krijohen dhe gjithçkaje që ndodh në rrugë jozyrtare.

Për shembull pjesë e kësaj kurrikule të “fshehur” janë marrëdhëniet e nxënësve

brenda klasës ose shkollës, miqësitë, ngacmimet ose talljet, marrëdhënia mësues–