Matja e performancës së gjykatave të shkallës së parë

• Author: Valbona Metaj
• Pages: 9-21

9

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 2

September 2015

Matja e performancës së gjykatave të shkallës së parë

Phd.(c). Av. Valbona Metaj

Abstrakti

Pavarësia e gjyqësorit është një element thelbësor i demokracisë i cili kërkon krahas tij

dhe përgjegjshmërinë. Por, gjithmonë duke konsideruar faktin se gjyqtarëve duhet t’iu

garantohet liria në marrjen e vendimeve gjyqësore pa pasur frikë apo ndërhyrje, për të

siguruar kështu pavarësinë e gjyqësorit. Reforma e shumëdiskutuar dhe shumëkërkuar

në sistemin e drejtësisë, mbi të gjitha shtron nevojën për të siguruar një garantim më të

madh të pavarsisë dhe përgjegjshmërisë së gjyqësorit. Në kuadër të kësaj reforme është

menduar dhe ky punim si një përpjekje modeste për të parashtruar rëndësinë dhe

domosdoshmërine e matjes së performancës së gjykatave të shklallës së parë në sistemin

Shqiptar, si një mjet që do të ndikonte jo vetëm në rritjen e transparencës, besimit të

publikut, përgjegjshmërisë së gjyqtarëve, por edhe në rritjen e efiçensës dhe cilësisë së

vendimeve të dhëna nga gjykatat.

Ky hulumtim bazohet kryesisht në modelin amerikan të matjes së performancës së

gjykatave të shkallës së parë, model ky i bazuar në standarde të unfikuara. Qëllimi i këtij

studimi është i trefishtë. Së pari, synon të vërë theksin se pse është e rëndësishme matja

e performancës së gjykatave të shkallës së parë. Së dyti, ndalet në sqarimin e këtij koncepti

për të kuptuar më mire sesi funksionon duke synuar në njohjen me standardet

ndërkombëtare për matjen e performancës së gjykatave shkallës së parë si dhe të mjeteve

që i realizojnë në praktikë këto matje. Fokusi i tretë është shqyrtimi i situatës në sistemin

Shqiptar duke nënvizuar faktin se monitorimi dhe matja gjithëpërfshirëse e performancës

së gjykatave të shkallës së parë i ka munguar sistemit Shqiptar, për të kaluar në qëllimin

përfundimtar atë të dhënies së disa rekomandimeve.

Fjalët kyçe: Gjykatat e shkallës së parë, performancë, përgjegjshmëri, transparencë, besimi i publikut,

CourTools, Standardet e performancës.

Hyrje

Të gjitha fushat e jetës kërkojnë matjen e performancës. Po sa e domosdoshme është

matja e performancës për gjykatat, të cilat kanë një ndikim të madh në jetën e

individëve?

“Nëse ju nuk masni rezultatet, ju nuk mund të dalloni suksesin nga dështimi. Nëse ju nuk

mund të shihni suksesin, ju nuk mund t’a shpërbleni atë. Nëse ju nuk mund ta shpërbleni

suksesin, ju ndoshta jeni duke shpërblyer dështimin. Nëse ju nuk mund ta shihni suksesin, ju

nuk mund të mësoni prej tij. Dhe, nëse ju nuk mund të njihni dështimin, ju nuk mund ta

korrigjoni atë. Ajo që matet realizohet” (Osborne & Gaebler, 1992).

Gjykatat vazhdimisht duhet të monitorojnë performancën dhe të dinë saktësisht se

sa produktive ato janë, sa mirë ato janë duke u shërbyer nevojave publike dhe se

cilat pjesë të sistemit dhe shërbimeve të tyre kanë nevojë për vëmendje dhe përmirësim.