Motivet e dyzimit dhe pasqyrimit në poezinë e Silvia Plathit

• Author: Arjete Luani (Rripa)
• Position: Universiteti i Shkodres 'Luigj Gurakuqi'
• Pages: 184-194

184

Vol. 4 No.2

September, 2018

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Motivet e dyzimit dhe pasqyrimit në poezinë e Silvia Plathit

Doktorante Arjete Luani (Rripa)

Universiteti i Shkodres “Luigj Gurakuqi”

Abstrakt

Qëllimi i kët studimi është të analizojë motivet e dyzimit dhe të pasqyrimit në poezinë e

Silvia Plathit sipas një qasjeje psikologjike. Dyzimi i unit në atë të vërtëtë dhe të rremë ose

në atë publik dhe të shëmtuar analizohet së bashku me shkaqet dhe pasojat e t . Në shumë

poezi të Plathit si “Në allçi”, “Tulipanët”, “Pasqyra”, “Mbulimi” etj. folësja femër është pre

e unit të rremë ose at public, i cili simbolizohet edhe nga pasqyra. Folësja e këtyre poezive

ndihet e ndrydhur pikërisht si në “burg”, si në “shishe”, nga ku nuk mund të dale; mes saj

dhe botës së jashtme është kr uar një murë ndarës i cili i ka mohuar asaj identitetin/unin e

vërtetë, të cilin ajo e kërkon në çdo moment. Si përfundim, ky dyzim është pasojë e roleve

të femres, veçanërisht i at si bashkëshorte, dhe si rrjedhojë, edhe e pengesave kulturore që

paraqet shoqëria patriarkale ndaj femres. Është ky rol që i ka sjellë femres humbje të identitetit

dhe largim nga realiteti; ajo zotërohet nga mashkulli në të gjitha aspektet; ajo është kukull në

duart e t .

Fjalët kyçe: dyzim, unë, identitet, ndrydhje, shoqëri patriarkale.

Hyrje

Çfarë shprehin motivet e dyzimit, pasqyrimit dhe dyfaqësisë dhe cilat janë imazhet që

përfaqësojnë këto motive? Këto motive, ndër të tjera, lidhen me çështje të identitetit

dhe historisë, të cilat pasqyrojnë ndarjen e unit, në atë të vërtetë dhe të rremë. Një nga

psikiatrit më të njohur të kohëve moderne, H. D. Laing, trajton aspektin e dyzimit si

pjesë të skizofrenisë.

Sipas t , ndarja e unit është e dhimbshme dhe vuajtësi pret me padurim që të v ë

dikush ta ndihmojë që ta njësojë. Uni kërkon të rr ë në trup, por ka frikë nga rreziqet,

ndërsa kur ndodhet jashtë t , vëren që nuk i ka përparësitë e të qenit në të. Në këtë

mënyrë, tek vuajtësi kr ohet mëdyshja që sjell këto pasoja: ai / ajo bëhet primitive

duke kërkuar vetem mb etesen dhe vetminë; mbushet me urrejtje; përpiqet të vrasë

veten si një mënyrë mbrojtjeje; uni ndahet duke humbur identitetin dhe integritetin;

humbet ndjesinë e realitetit jashtë vetes; vendi ku rri uni bëhet burg në të cilin uni

ndahet në pjesë si fantazma të pakontrolluara. (Laing, 1969,  . 161-162).

Të gjitha motivet e vepres së Plathit e kanë shkakun tek uni i dyzuar. Sipas Laingut,

dyzimi ndodh kur:

Qenia e individit ndahet në dysh, duke prodhuar një unë të ndarë nga trupi dhe një

trup që është vetem një gjë që uni shikon, duke e parë nganjëherë sikur të ishte një

gjë tjetër në botë. I gjithë trupi dhe shumë procese ‘mendore’ hiqen nga uni, i cili

mund të vazhdojë të funksionojë në një territor shumë të kufi zuar (duke ëndërruar

dhe mbikëqyrur), ose mund të duket që ndalon së funksionuari si një i vetëm. (Laing,

1969, f. 162).

Uni kërkon të jetë jashtë gjithçkaje deri në atë pikë sa personi të thotë që nuk jam unë.

Personi refuzon gjithçka që ai është; atë çfarë ai është në realitet -unin e vërtetë- që