Punësimi - kushtet e punës si një mundësi përqasjeje e zhvillimi

• Author: Alban Dokushi
• Position: Universiteti i Tiranës
• Pages: 144-150

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 3

January 2016

144

Punësimi - kushtet e punës si një mundësi përqasjeje e zhvillimi

LL.M Alban Dokushi

Universiteti i Tiranës

Abstrakt

Lindja e ekonomisë së tregut në vendin tonë, në fillim vitet 90, krijoi një hendek edhe për

sa i përket politikave të punësimit, ku e gjeti me një numër papunësie jo fortë të

konsiderueshëm, por një fuqi të “lodhur” punëtore, të pa kualifikuar me kushtet e një

ekonomie tregu dhe mbi të gjitha me një mungesë dëshire për të punuar në Shqipëri.

Përgjatë kësaj periudhe disa vjeçare tranzicioni e kanë ekspozuar Shqipërinë ndaj

vështirësish të mëdha në përshtatjen me realitetin e ekonomisë së lirë të tregut. Në fillim

të viteve të para, të lindjes se ekonomisë së tregut, vendi ynë fillimisht i përball me

largimet masive të të rinjve që do përbënin lokomotivën kryesore furnizuese e tregut të

punës, por edhe me largimet masive të krahut aktiv të punës në atë periudhë. Kjo periudhë

tranzincioni ka krijuar në vendin tonë kriza të një pas njëshme, si për sa i përket

papunësisë ashtu edhe mungesës së një fuqie punëtore të kualifikuar, pasoja të cilat

mund ta themi që i vuajmë edhe sot. Me kalimin e viteve, mungesa e fuqisë punëtore të

kualifikuar ka nisur të reduktohet ndjeshëm, duke krijuar në një farë mënyre, një kapërcim

të kësaj krize të krijuar gjatë viteve 90, por reduktimi i këtij elementi të rëndësishëm të

fuqisë punëtore, nuk dha dhe nuk po jep ende atë krizë që ka të bëj me reduktimin e

papunësisë, dhe me krizën ekonomike, jo vetëm në vendin tonë tashmë, por edhe në

shumë vende të tjera perëndimore. Kushtet jo të mira të punës, marrëdhëniet jo fortë të

konsoliduara punëdhënës-punëmarrës, mungesa e sindikatave të punëtorëve, paga, si

edhe shumë elementë të tjerë, kanë bërë që vendi ynë të përballet herë pas herë në mënyrë

të ashpër me për sa i përket punësimit dhe politika të tij. Për këtë, vendi ynë duhet të

krijoj një përqasja sa më të mirë me politikat e punësimit të vendeve perëndimore, me një

fuqi punëtore të konsoliduar, ku krahun e punës e kërkojnë edhe përtej kufijve të tyre.

Fjale kyçe: Punësimi, Kushtet e Punës, Ligj, Zhvillim.

Hyrje

Mungesa e kushteve të mira në vendin e punës është faktori kryesor nxitës që

punonjësit të largohen nga vendi i punës. Largimi nga puna, si dukuri, është e

theksuar kryesisht në ato vende ku niveli i papunësisë është i lartë, meqenëse

punëdhënësit në këto vende janë më pak të vëmendshëm për sigurimin e kushteve

të punës, për shkak të ofertës së madhe të fuqisë punëtore në tregun e punës.

Në anën tjetër, zbatimi i pjesshëm i dispozitave të Kodit të Punës, niveli i ulët i

pagave dhe mungesa e sindikatave në sektorin privat, janë faktorë që krijojnë

hapësirë për shkeljen e të drejtave të punonjësve, e që çojnë në rritjen e nivelit të

largimit nga puna. Veçanërisht, inspektimi jo i vazhdueshëm i ndërmarrjeve nga

inspektorati i punës dhe mungesa e sindikatave në sektorin privat, kanë përkeqësuar

edhe më shumë kushtet e punës, ku edhe në shpesh raste punonjësit detyrohen të

punojnë edhe jashtë orarit të punës për një pagë minimale.