Rëndësia e informimit nëpërmjet prospektit në promovimin e mbrojtjes së investitorëve

• Author: Xhensila Kadi
• Position: Fakulteti i Drejtësisë, Universiteti i Tiranës
• Pages: 329-336

329

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Tirana-Albania Vol. 1 No. 2

September 2015

Rëndësia e informimit nëpërmjet prospektit në promovimin e mbrojtjes së

investitorëve

Dr. Xhensila KADI

Fakulteti i Drejtësisë, Universiteti i Tiranës

Abstrakt

Ashtu si në çdo treg, edhe nw tregjet e titujve, investitorët kanë nevojë të kenë në

dispozicion informacion të plotë dhe të saktë në mënyrë që të mos gabojnë në vendimin

e tyre për të investuar . Informacioni duhet të jetë i mjaftueshëm për ti mundësuar

investitorit nga njëra anë, të bëjë një vlerësim të riskut dhe në anën tjetër, të marrë një

vendim investimi në njohuri të plotë të fakteve.

Në këtë kuadër, merr rëndësi shumë të madhe informimi fillestar në bazë të të cilit

investitori mund të vendosë nëse do të investojë dhe nëse po, me çfarë çmimi.

Ajo çka nevojitet, është një përshkrim me shkrim i afateve të titullit, të biznesit dhe

prospekti i personit që e emeton atë dhe mbi të cilin varet performanca e suksesit dhe e

risqeve të përfshira në vendimin për blerjen e titullit. Për rrjedhojë, mund të themi se në

rastin kur një emetues ofron tituj në treg, kërkohet një dokument informativ, prospekti.

Qëllimi i këtij punimi është nxjerrja në pah e idesë se informimi i plotë dhe i saktë në

lidhje me titujt dhe emetuesit e tyre promovon, së bashku me rregullat e sjelljes në

biznes, mbrojtjen e investitorëve. Besimi i investitorit, i cili varet nga dhënia e

informacionit, përbën një element shumë të rëndësishëm për një treg të suksesshëm.

Fjalë kyçe: treg i titujve, mbrojtja e investitorëve, investim, informim, prospekt.

Hyrje

Emetimi i titujve rregullohet nga Ligji “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” dhe ligji

“Për Titujt”. Neni 5 i Ligjit Nr. 9879, datë 21.02.2008, “Për Titujt” (në vijim Ligji “Për

Titujt”) përcakton se titujt emetohen, në lek ose në monedhë të huaj, nga Këshilli i

Ministrave, përfaqësuar nga Ministria e Financave, Banka e Shqipërisë, njësitë e qeverisjes

vendore, shoqëritë tregtare, si dhe nga persona të tjerë juridikë. Sipas asaj që përcakton

ligji, vetëm shoqëritë aksionare mund të emetojnë tituj, aksione dhe obligacione.

Emetimi i titujve mund të realizohet nëpërmjet një oferte publike ose private. Zgjedhja

e njërës apo e tjetrës varet nga disa faktorë, ndër të cilët kryesorë janë gjendja

financiare e shoqërisë dhe nevojat që ka shoqëria dhe aksionarët për financim. Për

shumicën e operatorëve, realizimi i një oferte do të përfshijë një subjekt, i cili ka ose

mund të marrë zotërimin e titujve, dhe fton dikë tjetër ti blejë këto tituj.

Oferta e titujve për publikun duhet të përmbajë informacion të mjaftueshëm mbi

kushtet e saj në mënyrë që të ndihmojë investitorin të vendosë për të investuar. Së

pari, duhet të ketë një ofertë rreth së cilës të jepet informacioni.

Emetuesi përgatit një prospekt për emetimin e titujve, përmes një oferte private, kur

ftesa për të nënshkruar u drejtohet vetëm investitorëve institucionalë, me kusht që

një ose më shumë investitorë institucionalë të nënshkruajnë dhe të paguajnë të

gjithë titujt e emetimit, me synimin që, brenda një periudhe më të shkurtër se një