Sistemi europian i mbrojtjes së të drejtave të njeriut

• Author: Skerdilajd Bajramaj
• Position: Specialist Kabineti, KESH SH.A
• Pages: 428-435

ISSN 2410-759X Balkan Journal of Interdisciplinary Research Vol 1 No 1

Acces online at www.iipccl.org IIPCCL Publishing, Tirana-Albania May 2015

428

Sistemi europian i mbrojtjes s t drejtave t njeriut

Skerdilajd Bajramaj

Specialist Kabineti, KESH SH.A

Abstra kt

Studimi ka si objekt trajtimin që i behet çështjes së të drejtave të njeriut nga një

këndvështrim juridiko-institucional dhe lozok. Mbrojtja e të drejtave të njeriut ka

qenë temë kulmore në arenën ndërkombëtare menjëherë pas Luës se II Botërore, e cila

përfaqësoi edhe shkeljen më agrante dhe çnjerëzorë të këtyre të drejtave. Hapat e parë të

mbrojtjes institucionale dhe juridike të këtyre të drejtave i gjejmë në sferën globale.

Akti i pare dhe më i rëndësishmi është “Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut” e

miratuar nga Asambleja e Përgjithshme e OKB, e cila i hapi rrugën edhe sistemeve, më të

vogla rajonale dhe më të detajuara, që kishin në fokus mbrojtjen e këtyre të drejtave. Ajo

që na intereson në veçanti në këtë punim është studimi i sistemit evropian, pjesë e të cilit

është edhe vendi ynë.

Analiza do të fokusohet në veçoritë që karakterizojnë mbrojtjen e këtyre të drejtave në

kuadrin rajonal evropian. Do të shohim se si funksionon sistemi evropian i mbrojtjes së

këtyre të drejtave. Më pas do të kalojmë në analizimin juridik dhe lozok të Konventës

Evropiane të të Drejtave të Njeriut.

Një vend të rëndësishëm në këtë studim zë edhe roli që ka luajtur dhe luan Gjykata

Evropiane e të Drejtave të Njeriut për mbrojtjen faktike të këtyre të drejtave si dhe

interpretimi korrekt i këtyre vendimeve nga ana e shteteve anëtare. Këtu do të shohim dhe

ndikimin e vendimeve të saj në Republikën e Shqipërisë dhe natyrën e këtyre vendimeve.

E gjithë analiza do të shoqërohet edhe me disa konkluzione që shpresoj të pasurojnë sado

pak vlerat e doktrinës së të drejtave të njeriut në vendin tonë.

Hyrje

Një ndër aktet e para në Evropë që rilindi nga gërmadhat e Luës së II Botërore, dhe

kishte në përmbajtjen e tij një referim solemn tek principi i dinjitetit njerëzor, ishte Ligji

themelor i Republikës Federale Gjermane. Ky princip u adoptua edhe nga hyrja e Kartës

së të Drejtave emelore të Bashkimit Evropian ku theksohet se: “Bashkimi ngrihet mbi

vlera të pamohueshme dhe universale të dinjitetit njerëzor, lirisë, barazisë dhe solidaritetit”

dhe nga neni I-2 i të sapo lindurës “Kushtetutë Evropiane”, sipas së cilës: “Bashkimi

ngrihet mbi vlera që respektojnë të drejtat e njeriut, liritë, demokracinë, barazinë, shtetin

e së drejtës dhe respektimin e të drejtave të njeriut, përfshirë të drejtat e personave që ju

përkasin pakicave”. Një mënyrë solemne për tu kujtuar popujve të Evropës, që vlerat tek

të cilat ngrihet procesi i bashkimit të kontinentit plak, rrjedhin nga kujtesa e të këqijave

absolute të kampeve të përqendrimit dhe jo vetëm, si dhe të kapërcimit të mitit të mos

kushtëzimit të sovranitetit të shtetit, nga kuzime me karakter etik.

Sot ndarja bipolare e skenës ndërkombëtare, që ekzistonte në kohën e miratimit të

Deklaratës Universale, është shuar pothuajse fare. Rënia e komunizmit dhe përhapja

e gjerë e “vlerave demokratike”, dukeshin si të dhënat e nevojshme për të përhapur në

shkallë globale alorin e të drejtave të njeriut. Fundi i “luës së ohtë”, kishte nxjerrë në

plan të parë, probleme politike, natyra etnike e të cilave ishte evidente. Çështje si të drejtat