Stili i komunikimit në procesin e përkthimit

• Author: Holta Heba (Çela)
• Pages: 42-48

42

Vol. 5 No.3

January, 2020

Balkan Journal of Interdisciplinary Research

IIPCCL Publishing, Graz-Austria

ISSN 2410-759X

Acces online at www.iipccl.org

Stili i komunikimit në procesin e përkthimit

(Interpretimi i fabulës)

Dr. Holta He ba (Çela)

Abstrakt

Fabula është një gjini që e ka prejardhjen nga gjuha e folur. Për sa i përket formës së saj, ajo

është një lloj përralle që preferohet të lexohet nga të gjitha moshat dhe pikërisht kjo është një

ndër arsyet pse është zgjedhur që studimi të bazohet mbi këtë gjini letrare. Të gjitha mesazhet

që përcjell një tekst, apo një ligjërim duhet të kenë një kuptim, në mënyrë që transmetimi i tyre

të jetë i saktë, por fokusimi këtë herë bie vetëm mbi gjininë e fabulës.

Pyetja kërkimore që shtrohet në këtë studim është :Sa i rëndësishëm është stili i komunikimit në

përkthimin me kuptim të fabulës?

Hipoteza e studimit : Ruajtja e kuptimit të mesazhit nga një identitet në tjetrin kërkon

domosdoshmërisht që përkthyesit të realizojnë transformime gjuhësore dhe kulturore gjatë

procesit të përkthimit.

Studimi konsiston në shqyrtimin e vetë fabulës si gjini letrare në komunikim si dhe stilit të

komunikimit të të dy përkthyesëve. Përkthyesit shqipëtarë Çajupi dhe Kokona do të arr në

të përcjellin penën e La Fontenit nëpërmjet transformimeve gjuhësore dhe kulturore. Në këtë

mënyrë, ata do të sjellin fabulën më pranë kontekstit shqiptar si dhe më pranë një lexuesi të

ndryshëm në kohë për sa i përket periudhës kur janë shkruar fabulat.

Fjalët kyçe: Stil, transformime gjuhësore dhe kulturore, kuptim, mesazh.

Hyrje

Analiza shqyrtuese krahasuese realizohet duhe u bazuar në dy burime parësore:

Një libër

prej 182 faqesh, botim i vitit 2005, “Fabula të zgjedhura” si dhe një libër prej 212

faqesh, botim i vitit 1920 “Përralla të sgjedhura nga të vjershëtarit math, La

Fontaine”.

Në librin e parë janë të renditura rreth 42 fabula. Në krahun e majtë të çdo faqeje të

hapur gjenden fabulat në gjuhën frënge, kurse në krahun e djathtë gjenden fabulat e

shqipëruara nga përkthyesi Vedat Kokona.

Në librin e dytë janë rreth 113 fabula të përkthyera nga Andon Zako Çajupi. Analiza

krahasuese në këtë studim lidhet me mënyrën se si transformohet  alia, shprehja,

ritmi, dhe vargu i fabulës duke u rrekur të mos transformohet mesazhi që kalon nga

njëra gjuhë dhe kulturë në tjetrën.

Stili individual i përkthyesit dhe përdorimi i transformimeve gjuhësore dhe

kulturore do të vërtetojnë hipotezën që parashtrohet në këtë studim. Të dy këto lloj

transformimesh bëhen të domosdoshme për përkthimin me kuptim të fabulës, e

cila vjen në kohë të ndryshme nga kultura franceze në kulturën shqiptare.

Metodologjia e përdorur në studim është shqyrtimi analitik krahasues ndërmjet

fabulave të gjuhës frënge të La Fontenit dhe përkthimeve nga dy përkthyesit shqiptarë

si Andon Zako Çajupi dhe Vedat Kokona. Studimi ndahet në dy pjesë kryesore. Në